30 Nis 2023 15 dk okuma süresi bülten

🤖 Bill Gates'ten YZ Tahmini - Hafta 17/2023

Günaydın dostlar, yeni bir pazar bültenimize hoş geldiniz! Bu hafta Bill Gates YZ'ların 18 ay içerisinde eğitime katkıları olacağını tahmin ediyor, Mark Zuckerberg herkese YZ ısmarlamak istiyor, Steam istemcisine büyük güncelleme geliyor ve HuggingFace, ChatGPT alternatifi çıkartıyor.

Detaylar aşağıda, keyifli okumalar!

🐧 Özgür Yazılım

👣 GNOME 44.1 yayınlandı. Bu sürümde bazı görsel problemler çözülüyor, ekran görüntüsü aracı için var olan bazı sorunlar gideriliyor, multi-monitörlerde bazen oluşan donma sorunu çözülüyor. Dahası da var ama geneli arka planda çözülen ufak sorunlar. GNOME kullanıcıları yeni sürüme güncelleyebilirler.

⚡ Debian tabanlı Nitrux'un 2.8 sürümü yayınlandı. Güncellemeye Linux 6.2 çekirdek sürümü ve 5.27.4 Plasma sürümü dahil edildi. Zswap varsayılan olarak kullanılıyor ve aynı zamanda Android uygulamalarını çalıştırmanızı sağlayan Waydroid yüklü geliyor. Yavaş yavaş dağıtımlar Waydroid'i varsayılan olarak yüklemeyi tercih ediyorlar.

🕸 Bu hafta keşfettiğim projelerden birisi WiFi veya mobil veri olmadan internette SMS ile dolaşmanızı sağlıyor. Güvenlik konusunda bir şey diyemeyeceğim ama projenin esas hedefi WiFi veya mobil veriye ulaşmakta güçlük çeken bölgelere yardımcı olmak.

🤖 Yapay Zeka

🦾 HuggingFace, ChatGPT alternatifi herkese açık bir asistan yayınlıyor. OpenAssistant/llama-30b modeli üzerinden çalışan bu sisteme hesap açmadan işlem yaptırtabiliyorsunuz. Türkçe ise maalesef iyi çalışmıyor ama İngilizce'de güzel sonuçlar veriyor.

👓 Bill Gates abimiz 18 ay içerisinde YZ'nın çocuklara okuma yazma öğreteceğini söyledi. 18 ay içerisinde olma ihtimali bence de yüksek. Sırf okuma yazma için geliştirilmiş bir yapay zeka sistemi rahatlıkla oluşturulabilir.

🤖 Sadece yapay zekaların kullandığı bir sosyal medya sitesi geliştirildi. Eğlence amaçlı yapılmış. Hesap açıp AI karakterinizi yaratabiliyorsunuz ancak siz gönderi oluşturamıyorsunuz. Sizin yerinize oluşturduğunuz yapay zeka gönderi oluşturup diğerleriyle etkileşime geçiyor.

AI Social Network | chirper

chirper

🦠 VirusTotal sistemlerine YZ entegre ediyor. Zararlı yazılımların ne yaptığını ve nasıl işlediğini yapay zeka size açıklayabilecek.

⏳ OpenAI, ChatGPT kullanıcılarına yazışmalarını kaydetmeme hakkını veriyor. Böylece sizin yazışmalarınızdan da ChatGPT'yi eğitmiyorlar. İtalya'nın yaptığı baskılardan mı geldi acaba?

☕ Mark Zuckerberg'den herkese bir çay şaka şaka herkese bir YZ ısmarlamak istiyor. Whatsapp, Instagram ve Facebook gibi ürünlerinde her kullanıcının yardımcı bir yapay zekası olsun istiyor. Bence de herkesin kişisel bir yapay zekası olmalı ama Meta ürünleri üzerinden mi olmalı? Hayır.

⚖️ Amerika'da yargıtay, yapay zekanın ürettiği içeriğin telif hakkının alınamayacağına karar verdi. Yani sizin yazdığınız bir yapay zeka şahane bir içerik üretse bile bunun telif hakkını alamayacaksınız.

🔒 Güvenlik

🪟 Windows'ta curl'ün eski bir versiyonu güvenlik açıklarıyla duruyorken güvenlik taraması yapan programlar kullanıcıları bu konu hakkında uyardığında bir panik yaşanmış. Birçok kişiyse curl'ü kendi elleriyle indirip system32'nin içerisindeki curl ile değiştirmiş. Sonrasındaysa bu kişiler yeni gelen Windows güncellemeleri alamadı. Curl'ün geliştiricisiyse bunun neden yanlış olduğunu anlatıyor. Normalde olması gereken, Windows güncellemesini beklemek. System32'de yer alan dosyalarınızı elle değiştirmeyin.

🔓 Google Authenticator uygulaması 2 faktörlü doğrulama anahtarlarınızı artık buluta senkronize edebilecek. Çok mantıklı bir gelişme olduğunu düşünmüyorum çünkü Google hesabınıza erişebilen herhangi birisi bütün 2FA hesap anahtarlarınıza erişebilecek. 2 faktörlü doğrulamanın mantığı zaten cihazının çevrimdışı olup sizin siz olduğunuzu doğrulamasıdır. Bu konuya eleştiriler gelince Google ileride uçtan uca şifreleme ekleyeceğiz ve kullanıcılar buluttan 2FA anahtarlarına erişirken ikinci defa şifre girmek zorunda kalacaklar demiş ama henüz bu özellik yok.

🗝 KeePassXC'ye yapılan bir güvenlik denetiminde herhangi bir kritik açık bulunmadı. Daha iyi yapılabilecek konularda öneriler mevcut ancak KeePassXC'nin en iyi şifre yöneticilerinden birisi olduğunu gösteriyor. Özellikle Syncthing tarzı sunucusuz senkronizasyon yapıyorsanız KeePassXC'yi kullanmanızı tavsiye ederim.

KeePassXC Audit Report – KeePassXC

KeePassXC Password Manager

KeePassXC Team

🎤 ChromeOS'te bir sesli konuşmaya katıldığınızda sistem seviyesinden mikrofonunuzu veya kameranızı kapatmak için bir uyarı çıkacak. Bu GNOME/KDE Wayland kullananlarda uzun bir süredir vardı.

🤥 Evde dolaşan şirin bir ufaklığınız varsa telefonunuza ne yüklediğine dikkat edin. Play Store'daki Minecraft klonu uygulamalar telefonunuza reklam yazılımı yüklüyor ve sürekli sizin adınıza arka planda reklamlara tıklıyor.

🎮 Oyun

🕹 Microsoft'un Activision'ı satın alması Birleşik Krallıktaki denetimciler tarafından engellendi. Microsoft oyun piyasasında çok agresif davranıyor. Bütün oyun stüdyolarını alıp kendi platformuna kitlemesi hoş değil. Daha cezbedici fiyatlara satması oyuncular için rekabeti arttırsa ve iyi olsa da alımlara bir yere kadar izin verilmesi gerekli.

🪵 Mojang, EaglerCraft adında tarayıcınızdan Minecraft oynayabildiğiniz yazılımı internetten silmeye çalışıyor. Github repolarını ve Discord sunucularını kapattırmayı başarmış ve Google aramalarından da sildirtmek istiyor. Şu an silseler bile ileride muhtemelen tekrar ortaya çıkacaktır.

🧩 Steam Puzzle Fest indirimi başladı. Bulmaca severler indirimlere göz atabilirler. Bu arada ben bulmacaları hiç sevmiyorum.

💻 Intel'in Linux'ta yeni yayınlanan sürücüleri oyunlarda %10-15 daha iyi performans sağlıyor. Ekran kartının güç durumunu önceden sadece çekirdek alanında statik olarak değiştirebilirken bu güncellemeyle birlikte kullanıcı alanında dinamik olarak geliştirmeye olanak sağlıyor. Uzun lafın kısası, Intel kullanıcıları sürücülerinizi güncelleyin.

🧰 Steam istemcisinin beta sürümü güncelleme aldı. Arayüzde önemli gelişmeler mevcut. Oyun içi ekranı tamamen yenilendi, oyun özelinde not alma sistemi eklendi, ekran görüntüsü alma aracı da tamamen yenilendi. Aynı zamanda donanım hızlandırmayı da kullandığı için daha güzel animasyonlar görebiliyorsunuz. Henüz vaktim olmadığı için ben test edemedim.

🕹 Steam Deck el konsolu piyasasında işleri kızıştırmış olacak ki Asus'ta kendi el konsolunu çıkarıyor. Fiyatıysa 699 dolar. Steam Deck'in en yüksek versiyonundan 50 dolar daha ucuz. Rekabet olması güzel. Acaba Asus ROG Ally'a Linux kurmamıza izin verecekler mi?

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

🏴‍☠️ AB Komisyonu, korsanlığın telif haklı içerikleri nasıl etkilediğine dair bir araştırma yapılması için 360.000€ ödedi ve işin ilginç yanı bu araştırmada içerik korsanlığının satışları etkilediğine dair bir bağlantı bulunamadı. Bu kısımsa AB tarafından sansürlenmiş. Tabii bu araştırmanın bu sonucu vermesi %100 böyle olduğu anlamına gelmiyor. Siz ne düşünüyorsunuz?

⛓️ Microsoft Edge ziyaret ettiğiniz her websiteyi kendisine gönderdiği ortaya çıktı. URL'yi full olarak gönderiyor bu arada, sadece alan adı falan da değil. "Follow creator feature" özelliğini kapatınca bu da deaktif oluyormuş.

₿ Geçtiğimiz haftalarda her MacOS'te Bitcoin'in teknik dokümanı yıllardır bir klasörde saklanıyor demiştik. Görünüşe göre Apple bu dosyayı yeni versiyonlarda siliyor. En başından beri bu dosya neden vardı? Hala bilmiyoruz.

🗝 Netflix şifre değiştirmeyi engellediği için İspanya'da 1 Milyon kullanıcı kaybediyor. Netflix'e göre bu durum geçici çünkü giden kişiler kendi hesaplarını açacaklar.

💰 Meta, Metaverse'e yaptığı harcamalar dolayısıyla bu yılın ilk çeyreğinde 4 milyar dolar kaybetmiş. Acaba o 4 milyar dolar ile neler geliştirildi? Şu ana kadar Whatsapp avatarı eklemekten başka pek bir şey görmedik.

💸 Amazon Prime Türkiye ücreti yıllardır 7,90 TL'ye satılıyordu ama bu fiyat artık 39 TL. Prime'ın sunduğu hizmetlere göre hala değer bence. Kargolama hizmetleri çok iyi ve yanında Prime Video, Twitch aboneliği gibi ek özellikler de var ama ben Prime Video ve Twitch kullanmadığım için sadece kargolama hizmeti kalıyor. Kargolama hizmetini de her ay kullanmadığım için iptal ettim. Siz gelen zam hakkında ne düşünüyorsunuz?

🦁 Brave arama motoru artık %100 organik sonuç veriyor. Bing'in en son kalan parçaları da arama motorundan kaldırıldı. Yakın zamanda da Brave Search API'larını yayınlayacaklar.

🐦 Twitter'ı anonim olarak kullanıyorsanız, artık aratma yapamayacaksınız. Aratma yapmak için hesap oluşturup giriş yapmanızı istiyorlar. Nitter üzerinden hala aratma yapabiliyorsunuz ama onu da bir şekilde kapatacaklar diye korkuyorum.

🌩 fingerprint.resist özelliği açık olan Firefox kullanıcılarını Cloudflare engelliyor. Anladığım kadarıyla bunu bu sefer bilerek yapmamışlar ve Cloudflare ekibi düzeltmek için uğraşıyor.

🏢 OpenOffice'e büyük güncelleme gelmeyeli tam 9 yıl oldu. LibreOffice hala bu yazılımı kullanan kullanıcıları uyarıyor. Hem güvenlik hem özellik açısından geri kalıyorsunuz. Gerçi okurlarımız arasında OpenOffice kullanan var mıdır bilemeyeceğim.

📆 Linux'ta Takvim Kullanmak

Linux'ta masaüstü istemcisi olarak takvim kullanmak istediğinizde sorunlarla karşılaşıyorsunuz. Sorunsuz ve modern bir arayüzü olan takvim bulmak zor. Daha önceden Korganizer kullandığımı söylemiştim ama yapılacaklar listemi takvime atmaya çalışınca olduk olmadık yerlerde boşluklar çıkmaya başladı dolayısıyla yeni bir arayışa girdim ve Morgen adında bir yazılım keşfettim.

Özgür bir yazılım mı sorusunu duyar gibiyim, maalesef hayır ama çevrimdışı kullanabiliyorsunuz. Buluttaki CalDav takvimlerime bağlanarak Morgen kullanıyorum. Bu konuda bir özgür yazılım kullanmayı en çok ben istiyorum ama gün içerisinde birden fazla şey yapmam gerektiğinden takvim ve görevler uygulaması benim için kritik. Görsel olarak günümü anlayabilmem gerekiyor ki her şey akıcı gitsin. Önerileriniz varsa açığım.

📺 Ne İzliyorum?

🧀 kendinden gurmeler

Peynir önemli.

📸 So, Your iPhone Footage Looks Like Crap? Here's why.

Davinci Resolve'da renkleri bu video sayesinde düzelttim. Artık birazcık daha yakışıklı gözüküyorum.

📚 Ne Okuyorum?

🤖 A Completely Non-Technical Explanation of AI and Deep Learning

Derin öğrenme dediğimiz şey nedir ve nasıl çalışır? Teknik olmayan ve eğlenceli bir anlatımla yazılan bir blog yazısı.

🦣 Mastodon Is Doomed

Mastodon'un gelir modeli değişmeli mi?

✉️ Is Gmail killing independent email?

Kendi e-posta sunucunuzu barındırdığınızda herşeyi doğru yapmanıza rağmen Gmail sizi spama gönderebilir. Bunun neden olduğu bu yazıda tartışılıyor. Bu yüzden size arada bülten e-postalarına cevap verin yoksa spama düşebilirsiniz diyorum. Ne yazarak cevap verdiğiniz önemli değil.

🎥 Ne Üretiyorum?

Bu hafta en iyi arama motorunu beraber buluyoruz.

İkinci videomuzdaysa Linux paket formatlarını, avantajlarını ve dezavantajlarını anlatıyorum.

💽 Haftanın Yazılımı

Bu haftanın yazılımı Flowtime.

Pomodoro tekniğini kullanıyorsanız bazen çok odaklandığınızda zamanlayıcının öttüğü ve masadan kalktığınız mutlaka olmuştur. Bu yazılımsa zamanlayıcı olarak süreyi başlatıyor ve çalıştığınız süre 5'e bölünerek size mola süresi veriyor. Yani 50 dakika çalıştıysanız 10 dakika ara alıyorsunuz. Tıpkı pomodoro tekniğinde olduğu gibi ama ne zaman çalışmanızdan kalkacağınızı siz belirliyorsunuz.

Ben bir çalışma seansımda yorulduğumu hissettiğimde arayı açıyorum. Benim mental yorulmam yaklaşık 30-40 dakika seviyesini buluyor. 7-8 dakikalık aramdan sonra tekrar masamın başına dönüyorum. Pomodorocular bu yazılımı test etmek isteyebilirsiniz. Flathub'dan indirebiliyorsunuz.

Bu haftaki bültenin de sonuna geldik. Haberler ve yazılarım hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda bekliyorum. Akşam 20:30'da yayında görüşürüz!