14 Oca 2024 21 dk okuma süresi bülten

🔑 Authy Masaüstü Uygulamasına Son Veriliyor! - Hafta 2/2024

Herkese selamlar dostlar, nasılsınız? Yeni bir bültene hoş geldiniz! Bugün 14 Ocak 2024

Bültende bu hafta Steam yapay zekaya izin veriyor, Play Store satın aldığınız uygulamaları siliyor, AirDrop'ta açık keşfediliyor ve Authy'nin masaüstü uygulamasına son veriliyor!

Hepsi ve daha fazlası aşağıda sizlerle!

🐧 Özgür Yazılım

Ubuntu'nun geliştiricisi Cannonical, snaplerin diğer dağıtımlarda da düzgün çalışmasını istiyor. Bu nedenle yeni isimleri işe almaya başladı. Bugüne kadar hiç ihtiyacım olmadığından mı yoksa başka bir nedenden mi bilmiyorum ama snapleri kullanmadım. Belki bu durum ileride değişebilir.

OpenWRT 20 yaşında ve yirminci yaşını kendi cihazlarını çıkartarak kutlamak istiyorlar! Öncelikle yaşlarını kutlayalım. OpenWRT yazılımını kendi routerımda ben de kullanıyorum ve nasıl kurulum yapabileceğinizi geçtiğimiz yıllarda sizlere göstermiştim. İnternet deneyimim OpenWRT sayesinde inanılmaz iyileşti. Umarım güzel bir cihaz çıkarırlar, başarılar diliyorum!

OpenWrt One - celebrating 20 years of OpenWrt [LWN.net]

LWN.net

Telefonda manga ve webtoon okumayı sevenler şu ana kadar geliştirilmiş en iyi manga okuyucusunun Tachiyomi olduğunu bileceklerdir ve bu uygulama özgür yazılım. 2 Ocak'ta Güney Koreli bir çizgi roman şirketi bu projeyi tamamen kapatıp silmeleri için tehditler gönderdi. Yalnız Tachiyomi aslında korsan bir şey yapmıyor. Kendisi bir okuyucu. Sadece üçüncü parti eklenti yüklerseniz internetteki manga websitelerinin yayınladığı içerikleri direkt telefonunuz üzerinden okuyabiliyorsunuz. İşin daha da komik yanı bu şirket X üzerinden bu uygulamanın zararlı olduğuna dair yanlış bilgiler paylaşmaya başladı. Ben pek manga okumuyorum ama Tachiyomi'nin sağladığı özellikleri sağlayan bir tane özel mülkiyet yazılım gösterin onu kullanalım. Maalesef projeyi öldürme konusundaki bu çabaları başarılı olamadı ama üçüncü parti eklenti yüklemeyi zorlaştırdılar. Eğer ki bu uygulamayı kullanıyorsanız üçüncü parti depoları kendiniz bulup yüklemek zorunda kalacaksınız.

🤖 Yapay Zeka

OpenAI bugüne kadar bir sürü gazeteci ve yazar tarafından dava edildi. En son çıktıkları davada "telif hakkıyla korunan materyalleri kullanmadan günümüzün önde gelen yapay zeka modellerini eğitmek imkansız" dediler. Yani bir açıdan telif hakkıyla korunan materyalleri ihlal ettiklerini kabul ediyorlar ama bunu ihlal etmeden önce düşünmemişler. İhlal edelim, bir paramızı kazanalım sonrasına bakarız... Bence OpenAI'ın yapay zekası telif haklı içerikleri ücretsiz okuyup daha sonrasında bunu satabiliyorsa aynı mantıkla normal insanlar da telif haklı içeriklere ücretsiz erişebilmeli. Tabii sonucu hala dava belirleyecek, merakla takip ediyoruz.

Volkswagen arabalarına ChatGPT yerleştirecekmiş. Amaçlarıysa "konuşmaları zenginleştirmek, soruları açıklığa kavuşturmak, araçla etkileşimi arttırmak." Arabamda özel mülkiyet yazılımla çalışan bir yapay zeka olması benim hoşuma gitmiyor. Zaten bu "akıllı arabaların" ne kadar veri topladığını biliyoruz. Arabada telefon aramalarınızı bile topladığını geçtiğimiz haftalarda konuşmuştuk. Şimdilik ben teşekkür ediyorum ve istemiyorum.

Steam artık yapay zeka ile oyun yayınlamanıza izin verecek ama 2 kuralı var. İlki içerikleri önceden oluşturduysanız Valve'a ve oyunculara bunu belirtmeniz gerekecek. Oyun içerisinde canlı oluşturulan bir yapay zeka içeriğiniz varsa da oyun esnasında yasa dışı bir içerik üretmesini nasıl engellediğinizi Valve'a açıklamanız gerekecek. Genel olarak yasa dışı olmadığı sürece ve telif haklarını ihlal etmediği sürece yapay zeka kullanabileceksiniz. Belki 2024 yılında örneklerini görürüz.

Valve announces new rules for games with AI Content on Steam

Valve have now confirmed their rules for game developers using AI generated content on Steam, and while they’re not banning AI they are going to ensure it’s clearly stated for players.

GamingOnLinuxLiam Dawe

OpenAI GPT mağazasını yayınladı. Anladığım kadarıyla hem ücretli hem ücretsiz GPT'ler var ve aslında GPT mağazasında satılan şeyler bildiğiniz yapay zeka için geliştirilen komutlar. Bu yüzden mağazada aynı şeyden birden fazla görme ihtimaliniz de mevcut. Bu özelliği kullanabilmek içinse ChatGPT Plus abonesi olmanız gerekli.

Microsoft, Windows'taki NotePad uygulamasına da yapay zeka özellikleri getirecek. Örneğin yazınızın tonunu değiştirebilecek, daha kısa veya uzun yapmasını sağlayabileceksiniz.

OpenAI kullanım politikasındaki "askeri amaçlarla kullanma" yasağını kaldırdı. "Kendinize veya başkalarına zarar verme" yasağı hala kalsa da "askeri amaçlarla kullanma" yasağının kaldırılması demek OpenAI'ın belli başlı devletlerle anlaşma yapabilmesi ve ürünlerini satabilmesi anlamına geliyor. Özellikle beni korkutan şeylerden birisi yüz tanıma gibi şeyler. Yüz tanıma konusunda yapay zekanın geçmişte defalarca yanıldığını gördük ve devletlerin bu tarz şeylere başvurup delil olarak kullanması birçok masum insanın zarar görmesine yol açıyor.

🔒 Güvenlik

Microsoft, Ocak 2024 Windows güncellemesini yayınladı. 10 yetki yükseltme 7 güvenlik bypass ve 12 uzaktan kod çalıştırma dahil olmak üzere toplamda 49 açık kapatıldı. Henüz güncellemediyseniz mutlaka güncelleyin.

Çin'deki protestolar esnasında insanlar bilgi yaymak için AirDrop özelliğini kullanıyorlarmış. Bunun nedeni internet olmadan hızlıca cihazlar arası aktarma yapmayı bu şekilde başarabiliyorlar. Yalnız Çin devlet destekli bir araştırma enstitüsü, Apple AirDrop kayıtlarının şifresini çözmeyi başarmış ve bu da içeriği paylaşan/paylaşılan kişilerin telefon numaralarını ve e-posta adreslerini tespit etmelerine neden olmuş. İşin daha da kötü yanı AirDrop kayıt tutma konusundaki açıkların varlığı konusunda 2019 yılında araştırmacılar Apple'ı uyarmış ama Apple bu konu hakkında bir adım atmamış. Apple Çin'de satış yapmak istediği için Çin devletinin isteklerine fazlasıyla uyduğunu biliyoruz. Bu da onlardan birisi olsa gerek.

Geçen hafta Google'ın sahip olduğu Mandiant güvenlik şirketinin X hesabı hacklendi diye konuşmuştuk. Saldırganlar bildiğiniz kaba kuvvet şifre saldırısı yapmışlar ve hesabı ele geçirmişler. 2 faktörlü doğrulama için de "geçiş yapıyorduk X'te iki faktörlü doğrulama politikası değişti ondan dolayı yoktu" demişler ama her ne nedenle olursa olsun kaba kuvvet şifre saldırısıyla bir güvenlik şirketinin hesabının ele geçirilmesi komik.

🥸 Mahremiyet

Proton'un yaptığı araştırmaya göre 2023'te büyük teknoloji şirketleri, aldıkları cezayı toplamda birkaç saat içerisinde ödeyebiliyorlar. Örneğin Amazon toplamda 111 milyon dolar ceza almış ve bu Amazon'un 1 saat 50 dakikalık geliri veya Google'ın çatı şirketi Alphabet 941 milyon dolar ceza almış ve bu onlar için 1 gün 3 saat 55 dakikalık bir gelir. Yani günün sonunda büyük teknoloji şirketleri sizin verilerinizi ihlal ederek çok daha fazla para kazanıyorlar ve ödedikleri ceza bunun yanında hiçbir şey.

Türkiye Rekabet Kurumu, Meta'ya günlük 4.8 milyon TL para cezası uygulamaya başladı. Nedeniyse WhatsApp kullanıcılarına yazılım güncellemesiyle getirilen veri paylaşım zorunluluğunu kaldırmamaları. Bu konu hakkında Rekabet Kurumu, Meta'ya belli bir süre tanımış. Bu veri paylaşım mevzusu ne diye soracak olursanız Rekabet Kurumu, WhatsApp'taki verilerinizin Meta'nın diğer ürünleri arasında veri birleşimi yaptığı için diğer rakiplerin piyasaya girmesini zorlaştırdığını iddia ediyor. Meta'ya üzülecek değilim ama platformlarını birleştirme isteğini anlıyorum. Bence bu konuda kullanıcıya seçenek sunmaları daha iyi olur.

Meta, Avrupa Birliğindeki kullanıcılara abonelik sistemini getirmişti. Eğer ki takip edilmek istemiyorlarsa ve hedeflenmiş reklam görmek istemiyorlarsa para ödemeleri gerekecekti ama bu durum AB yasalarına göre aykırıymış çünkü GDPR'ın kuralına göre "onay vermekle onay çekmek" aynı zorluk derecesinde olmalı ama sen kullanıcılara reklamları aç veya abone ol dediğinde onayı geri çekmen tek tık değil, daha kompleks bir süreç olmaya başlıyor. Bu durumdan dolayı Avusturya veri koruma otoritesine Meta şikayet edilmiş. Bakalım sonuçları ne olacak.

Microsoft'un yeni yayınladığı Outlook uygulaması 772 tane üçüncü partiyle verileriniz paylaşıyor ve uygulama içerisinde size reklam gösteriyor. Buna ek olarak Outlook uygulamasına şifrenizi girdiğinizde Microsoft sunucularında e-posta adresiniz ve şifreniz tutuluyor. Bu da demek oluyor ki Microsoft, e-postalarınızı okuma iznine sahip. Proton bu konu hakkında detaylı bir makale yayınlamış mutlaka bakmanızı ve bu e-posta istemcisinden uzak durmanızı tavsiye ediyorum.

🎮 Oyun

Linux'ta Mesa'ya gelen yeni bir güncellemeyle birlikte AMD kartlarında Ray-Tracing performansı artıyor. Bazı oyunlarda bu artış %50-70'leri bile bulabiliyor. AMD kullanıcıları için güzel bir gelişme.

Ray-Tracing performance uplift coming to the AMD RADV Linux graphics driver

The open source AMD RADV Vulkan driver is set to get some nice looking performance improvements for Ray-Tracing, which should release along with Mesa 24.0.

GamingOnLinuxLiam Dawe

NVIDA, CES 2024 etkinliğinde yeni SUPER ekran kartlarını duyurdu. Kartların CUDA çekirdeklerinde ve bellek veri yolu genişliğinde iyileştirmeler mevcut. Ayrıca kartlar super olmayan modellerle aynı fiyatta olacaklar. Biliyorsunuz RTX 40 serisi çıktığında insanlar önceki nesile göre fiyatların fazla artmasından şikayetçiydi. Şu anlık bu problem çözülmüş değil ama en azından aynı fiyata daha iyi kartlar alabileceksiniz.

NVIDIA ayrıca Half-Life 2'nin RTX versiyonunu tanıttı. Half Life 2 mod ekipleri Orbifold Stüdyosu altında bu işi yapıyor. Half Life oyunlarını sevenler için hayırlı olsun diyelim.

NVIDIA'nın CES etkinliğindeki son ilginç duyurusuysa geliştiriciler için tanıttığı Nvidia Ace yazılmı oldu. Bu yazılım oyun içerisinde yapay zekayı kullanarak anlık konuşma üretmenize olanak sağlıyor. Gösterdikleri demo çok güzel değildi ama bence fikir güzel. NPC'lerle konuşabiliyorsun ve bu konuşmalar hiçbir zaman aynı olmuyor. NPC ise tabii ki kişiliğine göre konuşuyor. Bence bu durum 10-20 yıl sonra oyunlarda standart olacak.

League of Legends'a gelecek olan yeni güncelleme çekirdek bazlı anti-cheat kullanımını zorunlu hale getirecek, bu da demek oluyor ki bilgisayarınızı açar açmaz yönetici izninden bile daha fazla yetkisi olan bir yazılım arka planda 7/24 çalışacak. LoL oynamak için sisteminize rootkit yüklemek zorunda kalacaksınız. Buradaki bir diğer sorun Linux kullanıcılarının artık LoL oynayamayacak olması. Mac kullanıcılarına bu rootkiti zorunlu yapmayacaklarmış. Linux'ta daha fazla oyuncu olduğunu Riot'a hatırlatmak gerekli bence. Bu arada rootkit muhabbetini abarttığımı düşünüyorsanız Riot'un sahibinin Tencent olduğunu ve Tencent'in de Çinli bir firma olmakla kalmayıp Çin devletiyle arasının iyi olduğunu da biliyoruz. Durum böyle olmasa bile beni üzen şey oyun şirketlerinin bilgisayarınızda "rootkit" çalıştırmayı normal görmesi. LoL'ü seven bir birey olarak Windows kullanıyor olsam da bu yazılımı hayatta bilgisayarımda çalıştırmazdım.

Capcom'un oyunlara mod eklenmesine karşı olduğunu duymuşsunuzdur. Her ne kadar Resident Evil serisini sevsem de Capcom'un mod konusundaki tutumunu sevmiyorum. Şimdi de gidip eski oyunlarına DRM koruması eklemişler ve biliyorsunuz Resident Evil Village oyununun korsan versiyonu orijinal versiyonundan daha performanslı çalışıyordu çünkü arka planda çalışan DRM performansınızı kötü etkiliyordu. Capcom'un oyunu satın alan kullanıcılara daha kötü bir deneyim yaşatmayı normal bulmasını gerçekten garip karşılıyorum.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

Görünüşe göre Apple Vision Pro söylentileri doğruymuş. Cihaz 2 Şubat'ta ABD'de satın alınabilir olacak. Fiyatıysa 256 GB depolama alanıyla 3500 dolar olacakmış. Buraya kaç paraya gelir siz düşünün.

Wi-Fi 7 cihazları son kullanıcıya ulaşmak için hazır. Artık yeni çıkan modem ve routerlar Wi-Fi 7 sertifikasını alabiliyor. Yalnız işin sıkıntılı yanı şu an bir çoğumuzun elinde Wi-Fi 6 cihazları bile yok ve Wi-Fi 6'nın vaat ettiği hız oranlarına uzaktayken erişmekte güçlük çekiyorduk. Wi-Fi 7 cihazları 5.8 Gbps hıza erişebilecekmiş. Çoğumuzun evinde zaten öyle bir bağlantı yok. Yani şimdilik son kullanıcı için çok önemli bir gelişme değil.

Samsung CES 2024'te dünyanın ilk şeffaf MicroLED ekranlarını tanıttı. Videoda güzel gözüküyor ama henüz ücreti ve satışa ne zaman çıkacağı belli değil.

Authy masaüstü uygulamasına son veriyor. Ağustos'tan itibaren sadece Anrdoid ve iOS versiyonu olacak. Size bu kanala başladığım günden beri Authy kullanmayın diyorum. Nedeniyse çift faktörlü doğrulama anahtarlarınızı dışarıya aktarmanıza izin vermemesi. Şimdi Authy'i masaüstünde kullanıyorduysanız alternatifine geçemeyeceksiniz çünkü anahtarlarınızı alamıyorsunuz. Yarın öbür gün iOS ve Android versiyonlarına son vermeyeceklerinin de bir garantisi yok. Bir sürü alternatif güzel özgür yazılım varken insanlar neden inatla Authy kullanıyor bilmiyorum.

HP yayınladığı güncelleme sonrasında kendi üretimi dışındaki kartuş kullanımını engelliyor ve bu durumdan dolayı dava edildi. HP'nin bu hareketi rekabeti engelliyor çünkü kullanıcı bir defa yazıcıyı aldıktan sonra yeniden yazıcı satın almak istemeyeceğine göre hep HP'nin yayınladığı fiyattaki kartuşları satın almak zorunda kalacak. Maalesef ben de geçtiğimiz aylarda HP yazıcı satın aldım. Müşterilerine karşı tutumlarının bu şekilde olduğunu bilsem muhtemelen satın almazdım.

Kripto para camiasında olan birçok insan SEC'in Bitcoin ETF'lerini onaylamasını uzun süredir bekliyordu. İlk onaylama mesajı 9 Ocak civarında geldi ama bunun nedeni SEC'in X hesabının hacklenmesiydi. Devlet daireleri ve güvenlik şirketleri nasıl hesaplarını sürekli kaptırmayı başarıyorlar, anlamakta güçlük çekiyorum. Bunun ardından 2 gün sonra, 11 Ocak 2024 tarihinde SEC Bitcoin ETF'lerini onayladı. Bu ETF'ler ne işe yarıyor diyecek olursanız anladığım kadarıyla geleneksel borsalarda hisse senedi gibi kripto para almanıza olanak sağlıyor. Bu da yatırımcıların önünü açıyor.

Elon Musk X'i, YouTube, TikTok gibi video platformu haline getirmek istiyor. Hatta bu uğurda bazı üreticilere para verip platforma çekmiş ama ben X'e girdiğimde arayüzde herhangi bir değişiklik görmedim. Belki 2024'te X çok farklı bir platforma evrilebilir.

Yapılan bir araştırmaya göre dizi/film korsanlığı 2023 yılında %12 oranında arttı ve korsan sitelere toplam 141 milyar ziyaret yapıldı. Bence bu durum 2024'te daha da fazla artacak çünkü istediğiniz diziyi veya filmi izleyebilmek için 10 tane farklı yere abone olmanız gerekiyor. Kullanıcıların korsan da olsa bir siteden girip istediği her şeyi bulması daha da kolaylarına geliyor. Bir de bu video platformlarının 2023 yılında reklam bazlı modelleri duyurduklarını, şifre paylaşımının önüne geçtiklerini ve abonelik fiyatlarını arttırdıklarını da unutmamak lazım.

Yapılan bir araştırmaya göre 2010 yılından itibaren birçok ülkede gençler arasında depresyon, anksiyete ve kendine zarar vermenin arttığı gözlemlenmiş. Araştırmacılar aynı anda bu trendin birçok ülkede yakalanmasını akıllı telefonlar ve sosyal medyaya bağlıyor. Zaten bu durum oldukça bariz. Şu an bile kafanızı kaldırıp çevrenize bakarsanız gözlemleyebilirsiniz. İnsanlara sosyal medyayı ve teknolojiyi bilinçli kullanmayı öğretmek için geç bile kaldık.

Brave'in arama motoru artık yazılımla ilgili sorularınıza yapay zeka ile cevap verebilecek. Herkese açık ve ücretsiz, arka planda Mixtral'in üzerine bir şeyler koyarak kendilerinin geliştirdiği CodeLLM modeli çalışıyor. Dilerseniz direkt arama motoruna soru sorarak deneyebilirsiniz.

Netflix'in yurt dışında test ettiği reklamlı abonelik modeli 23 milyondan fazla aktif kullanıcıya ulaştı. Bu da başarılı bir sayı ve demek oluyor ki yakın zamanda her yere açabilirler.

Google Play mağazası 300'den fazla oyunu sildi ve bu oyunların arasında kullanıcıların parayla satın aldığı oyunlar da var. Oyunları sildiğini kullanıcılara söylemiyor. İşte başka bir DRM vakası. Siz Play Store üzerinden bir şey alırsınız ama yarın öbür gün tamamen silinebilir ve size hiçbir bilgi de vermeyebilirler. Tıpkı bu örnekte olduğu gibi.

X kullanıcıdan kullanıcıya para gönderme özelliğinin 2024 yılında çıkacağını duyurdu. Tıpkı Paypal'da olduğu gibi para gönderip alabileceksiniz. Aslında X'in yaptığı şeyleri çok sevmiyorum ama bu durum Türkiye'ye de gelirse belki güzel olabilir. Paypal'a erişimimiz yok ve yurt dışından para alıp göndermek için güzel bir alternatif olabilir.

Microsoft, geniş ekranı olan bilgisayarlarda Copilot'ın başlangıçta otomatik açılmasını test ediyor. Yani geniş ekranınız varsa veya ikinci monitörünüz varsa Copilot otomatik olarak o ekranda açılacak. Tabii bunu kapatmanın bir yolu var mıdır bilemiyoruz. İşin ucunda Microsoft olduğu için muamma bir durum. Microsoft'un artık kişisel bilgisayarlara işletim sistemi geliştirdiğini kabul etmekte güçlük çekiyorum. Maalesef kullanıcıyı her türlü yönden kısıtlıyor.

Android 15'te kilit ekranlarına uygulamacık ekleme özelliği gelecek gibi gözüküyor. Önceden Android 4'te bunu yapabiliyorduk ama Google bu özelliği kaldırmıştı. Bence kilit ekranında hisse, kripto para değeri takip etmek veya yapılacaklar listesi koymak gibi şeylerin geri gelmesi güzel olur.

📺 Ne İzliyorum?

Attack on Titan Son Bölüm

Bu hafta Attack on Titan'ın son bölümünü izledim. Beklemediğim bir sondu ama mantıklı bir son. İnsanlık olarak savaşa asla son veremeyeceğimizi anlatmaya çalışıyor. Buna ne kadar katılıyorum emin değilim ama en azından Eren isteğini yerine getirebildi ve kendi arkadaşları uzun bir ömür yaşadılar. 🥲