21 May 2023 15 dk okuma süresi bülten

🪟 Microsoft Şifrelenmiş Zip Dosyalarınızı Tarıyor! - Hafta 20/2023

Yeni bir bültenden herkese selamlar dostlar! Umarım hafta sonunuz güzel geçiyordur ve keyifleriniz yerindedir.

Bu hafta Microsoft buluttaki şifreli zip dosyalarınızı tarıyor, Pop OS Cosmic'ten yeni görüntüler geliyor, Play Store kumar uygulamalarına izin veriyor ve Fransa, Apple'a soruşturma açıyor.

Detaylar ve daha fazlası aşağıda. Keyifli okumalar!

🐧 Özgür Yazılım

🦁 Brave, tarayıcılarına "forgetful browsing" adında yeni bir özellik getiriyor. İşaretlediğiniz siteleri kapattığınız anda çerezleri ve site önbelleğini tamamen temizliyor. Böylece sitenin sizi tanımlamasını engelliyor. Güzel bir ekleme olmuş.

🔵 Pop OS'in geliştirdiği Cosmic masaüstü ortamının yeni görüntüleri yayınlandı. İlk görüntülerde Cosmic paneli nasıl kişiselleştirebileceğimizi görüyoruz. GNOME'un panelini kişiselleştirmeye kıyasla çok daha kolay ve anlaşılabilir gözüküyor. İkinci görüntüde ayarlar sayfasını görüyoruz. Pop OS'in renk seçimi ve sadeliği hoşuma gidiyor. Blog yazılarının devamında HDR desteği ve erişilebilirlik planlarını anlatıyorlar. Çıksa da bir an önce test edebilsek.

🔑 KeePassXC 2.7.5 sürümü yayınlandı. Bu sürümde Windows ve MacOS versiyonları için ekran görüntüsü almayı engelleme özelliği getirildi. Arkaplanda çalışan Botan 3 şifreleme kütüphanesinin son sürüme güncellenmesiyle birlikte şifre yöneticisinin güvenliği arttırıldı.

📦 Ubuntu 23.10 sürümünde PPA'ları yönetme şekli değişecek. Önceden GPG anahtarları ve depolarınız ayrı ayrı dosyalarda saklanıyordu ancak şimdi tek bir dosyada ikisi birden olacak. Bir depoyu sildiğinizde GPG anahtarı da silinecek böylece daha güvenli bir ortam yaratılacak.

🤖 Yapay Zeka

🦾 Llama 13B modelleri bazı ayarlarla artık 6 GB ekran kartlarıyla bile çalışıyor. Güzel bir gelişme. GPT3 seviyesindeki Alpaca 13B veya Vicuna 13B modellerini yakın zamanda kişisel bilgisayarlarımızda da rahatlıkla çalıştırabileceğiz.

🦿 Google Colab yapay zeka özellikleri kazanıyor. Colab üzerinden ücretsiz bir şekilde Github Pilot benzeri bir yapay zekaya erişebileceksiniz. Henüz sadece ABD kullanıcılarına açmışlar ama yakında buraya da gelir.

🧠 Texas üniversitesindeki araştırmacılar fMRI ve GPT teknolojisini kullanarak beynimizdeki düşünceleri okumayı başardılar. Deneğin fMRI ile beyni okunurken podcast dinlemesini sağlıyorlar ve hangi kelimeler geçtiğinde beynin neresi aktif ediliyor onu tespit ediyorlar. Daha sonrasında bu veriyle YZ'yı eğitiyorlar. Bunun ardından YZ bu kişilerin neyi düşünebildiğini tespit edebiliyor. Yalnız henüz sadece o çalışmanın yürütüldüğü bireyde tespit edebiliyor ama gelecek neyi getirir az çok tahmin edebiliyoruz.

📱 ChatGPT'nin iOS versiyonu yayınlandı! Artık Apple kullanıcıları ChatGPT'yi sadece webden kullanmak zorunda kalmayacak. Benim telefonumda GPT yok gerçi API anahtarımla açık kaynak bir GPT uygulaması kullanıyorum. Azıcık da olsa mahremiyetiniz açısından daha iyi.

🍏 Apple çalışanlarına GPT kullanımını yasaklıyor! Bunu yapan en son şirket olması da ilgi çekici.

🧑‍🔬 Yapay zekanın getirdiği yeni meslek dallarından birisi "prompt engineering." Bu konu hakkında güzel bir github sayfası keşfettim. Prompt engineering nedir, nasıl yapılır detaylı bir şekilde anlatıyor.

🔒 Güvenlik

🤐 Google sayesinde .zip adlı alan adı onaylandı ve şu an .zip'li bir alan adı satın alabiliyorsunuz. Sibergüvenlikçilerse bunun kötü olduğu hakkında konuşuyorlardı derken .zip alan adı oltalama saldırılarında kullanılmaya başlandı bile. Örneğin "microsoft-office.zip" Zip herkesin bildiği bir uzantı ve birçok kullanıcının bu alan adındaki oltalama saldırılarına düşme olasılığı maalesef yüksek.

🔓 Microsoft buluttaki zip dosyalarınız şifrelenmiş olsa bile açıp zararlı bir dosya var mı diye bakacak. Nasıl yapacağını soruyorsanız, mail adresinizden veya en çok koyulan şifrelerle zipi açmak için denemelerde bulunuyor. Eğer ki tutarsa içerisindeki dosyaları virüslere karşı tarıyor. Güvenlik açısından iyi bir şeymiş gibi gözükse de kendi ziplediğim ve şifrelediğim dosyalarımı taraması hoş değil.

🔒 Apple birçok iPhone, iPad, Mac ve Apple TV'leri etkileyen 3 sıfır gün açığını kapatıyor. İlk açık sandbox kaçışına neden olurken, diğer iki açık saldırganların hassas verilere erişmesine neden oluyor. Güncellemeleri yapmanızı tavsiye ederim.

🎮 Oyun

🎯 Haftalardır konuştuğumuz Asus Ally çıktı. İncelemelere baktığımda genel olarak yorumların iyi olduğunu görüyorum ancak anlamadığım birşey Asus nasıl cihazı bu kadar ucuza satabiliyor? Steam, Deck cihazını ucuza satıyor çünkü mağazadan kâr elde ediyor. ROG Ally galiba sürümden kazanmaya çalışıyor. Habere göre Ally'da PS3, Switch ve 360 oyunlarını rahatlıkla oynayabiliyorsunuz.

🥌 Geçen hafta Roblox geliştiricilerinin Linux desteğini kestiğini söylemiştik. Bu hafta yaptıkları açıklamaya göre Roblox'u wine ile desteklemeyi deneyeceklerini söylediler. Bakalım başarabilecekler mi?

🚀 Steam'de bir oyunu satın aldığınızda 2 saat oynayıp beğenmezseniz iade edebiliyordunuz. Steam'e gelen yeni bir özellikle birlikte oyunun 90 dakikalık demosunu satın almadan oynayabiliyorsunuz. Demo derken bu arada kısıtlanmış bir demodan bahsetmiyoruz. Oyunu tamamen indirip 90 dakika boyunca ne yapmak istiyorsanız yapabileceksiniz. Tabii buna oyunun da ek olarak izin vermesi lazım. İlk bu şekilde çıkan oyun Dead Space. Dilerseniz 90 dakika ücretsiz oynayabilirsiniz.

🃏 Türkiye için artık Play Store'da kumar oyunları yayınlanabilecek. Yani gerçek para karşılığı oyunu oynayıp gerçek para kazanabileceksiniz. Yakın zamanda bireylerin paralarını çalan veya para kazanacağım deyip zararlı yazılım yükleyen uygulamaları duyar gibiyim.

🔨 Steam'in yeni büyük ekran modu, Linux'ta Nvidia kartları için pek iyi çalışmıyordu. Özellikle bu güncellemeyi ben çok bekliyordum ancak severek kullanamadım. Steam betaya gelen bir güncellemeyle birlikte sorunu çözmeye çalışmışlar ancak benim için başarılı olmadı.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

🐦 Seçim günü Twitter, hükumetin isteğinden dolayı bazı Tweetlere olan erişimleri engelledi. Diğer türlü Twitter'a erişimi engelleriz demişler. Bu duyuruyu aslında Twitter 13 Mayıs'ta yapmış ama nedense daha yeni öğrendim. Elon Musk'a bu konuda eleştiriler gelince, "Ne yapalım bütün platform kapansa daha mı iyiydi?" şeklinde bir cevap verdi.

Did your brain fall out of your head, Yglesias? The choice is have Twitter throttled in its entirety or limit access to some tweets. Which one do you want?
— Elon Musk (@elonmusk) May 13, 2023

🤖 2022'deki bütün internet trafiğinin %47.4'ü botlardan gelmiş. Bu yazıyı okuyan bir insansanız %52.6'lık dilimdesiniz, tebrikler! Şaka bir yana önceki yıllara kıyasla bot saldırıları ve bot trafiği inanılmaz ölçüde arttı.

🇪🇺 Avrupa Komisyonu, Microsoft'un Blizzard'ı satın almasını onayladı. Microsoft, Avrupa'daki oyuncuların 10 yıl boyunca Blizzard oyunlarını dilediği bulut servislerinden oynayabilir diye söz vermiş. Sözünde ne kadar duracaklar acaba? Ben Microsoft'un bu kadar oyun stüdyosu almasına karşıyım.

💬 Whatsapp dilediğiniz konuşmaları kitleme özelliği getiriyor. Böylece şifreniz veya parmak iziniz olmadan o konuşmalara kimse erişemiyor. Telefonunuz birden fazla kişinin eline geçiyorsa kullanışlı olabilir.

👁️‍🗨️ iPhone'lar sizin sesinizde konuşabilecek. Yazılım sesinizle 15 dakikalık bir eğitim süreci geçirdikten sonra istediğiniz her şeyi kendiniz söylemişçesine söyleyebilecek. İyi kullanım alanları olabilir erişilebilirlik adına ama nedense bana iyiden çok kötüye kullanılabilirmiş gibi geldi.

🪟 Windows 11'e gelen yeni bir güncelleme L2TP/IPsec protokolünü kullanan VPN hızlarını düşürüyor ve görünüşe göre şu anki tek çözümü yapılan güncellemeyi sistemden kaldırmak.

🍏 Fransa, Apple'ın telefon tamirlerini kısıtlayarak planlı eskitme yapmasından ötürü soruşturma başlatıyor. Apple tarafından henüz yorum yok ama zaten daha önceden yazılım tarafında da planlı eskitme yaptıklarını açıklamışlardı.

🧾 Google 2 yıl boyunca aktif olmayan hesapları sileceğini açıkladı. Daha sonrasında insanlar doğal olarak merak etti ve dedi ki acaba bu insanların Youtube videoları da mı gidecek? Öyleyse çünkü milyonlarca Youtube videosu silinebilir. Bunun ardından Google, Youtube videosu olan hesapların buna dahil olmayacağını duyurdu.

🍏 Bu haftanın kötü haberlerinden birisi, Apple Türkiye'deki ürünlerine %10 zam yaptı. Böylece en düşük iPhone 14 fiyatı 35.999₺ oldu.

📺 Netflix'in reklam ücretli versiyonu 5 milyon kullanıcıya ulaştı. Henüz bu Türkiye'de mevcut değil ancak burada da aynı olayı Exxen yapıyor diye biliyorum. Açıkçası o kadar uzun süredir reklam izlemiyorum ki, dizimin veya filmimin ortasında reklam görmek beni muhtemelen çıldırtırdı.

🖥️ NVIDIA, RTX 4060 serisini duyurdu. RTX 4060 TI 8 GB modeli 399 dolardan, 16 GB modeli 499 dolardan satışa çıkacak. 4060'sa 299 dolar olacak. Aşağıdaki bağlantıdan teknik farkları öğrenebilirsiniz.

📺 Youtube televizyonlara 30 saniyelik geçilemez reklamlar ekleyecek. Geçilemeyen 30 saniyelik reklamlar kulağa uzun geliyor. Youtube'u televizyondan izleyenleriniz varsa bu durumu rahatsız edici buluyor musunuz?

😷 Yetişkinlerin %39'u hastalandıklarında Google'dan kendilerine teşhis koyuyor. Ben de GPT veya Google gibi teknolojik ürünlere danışıyorum ama birkaç belirti yüzlerce hastalık anlamına gelebilir. O yüzden araştırmanızı yaparken dikkatli yapın ve doktora gözükmeyi ihmal etmeyin.

📱 Samsung varsayılan arama motoru olan Google'ı değiştirmeyeceğini açıkladı. Demek ki Microsoft ikna edici bir sayı verememiş veya Samsung tarafı buna değmeyeceğini düşünmüşler.

🕸️ Asus routerlarına gelen bir güncelleme birçok cihazın çalışmamasına neden oldu ve internette panik yaşandı. Bu sorunu ancak resetleyerek çözebiliyorsunuz. Asus nasıl böyle bir şeyi becerdi bilmiyorum. Zaten routerlar sık sık güncelleme alan cihazlar değil daha fazla test etmelilerdi.

📺 Ne İzliyorum?

🇵🇸 Why Palestinians protest every May 15

Filistinlilerin 15 Mayıs'ta protesto yaparken neden İsraillilerin kutlama yaptığını anlatan mini belgesel. Yalnız Vox gibi bir kanalın bu şekilde içerik yapmasına şaşırdım doğrusu.

🖥 Bilgisayar, 1 ve 0'ın Ne Olduğunu Nereden Biliyor?

Evrim Ağacı kanalından güzel bir teknoloji ve bilim videosu.

🐧 Revolution OS

Bu haftaki bir videoyu çekme konusunda ilham veren Revolution OS belgeselini izledim. Özgür yazılım sever herkese de izlemesini tavsiye ediyorum. :)

📚 Ne Okuyorum?

📱 This blog is hosted on my Android phone

Android telefonunuzu web-server olarak kullanmak isterseniz buyrun.

🎥 Ne Üretiyorum?

Bu haftanın ilk videosunda katıl üyelerimizin seçtiği bir konu olan Linux çekirdeklerinin farklarını sizlere anlatıyorum.

Diğer videomuzdaysa özgür yazılımın tarihine iniyoruz ve yazılım dünyasını değiştiren ikilinin hikayesine beraber gözatıyoruz.

💽 Haftanın Yazılımı

Bu haftanın yazılımıysa Mousai.

Hoparlörünüzden veya mikrofonunuzdan Shazam gibi şarkıları tespit etmenize olanak sağlıyor. Dizi, film izlerken bir şarkı duyduğumda artık telefonumu açmak yerine bu uygulamayı açıyorum.

Arch repolarından veya Flathub'dan indirebilirsiniz!

Bu haftaki bültenimizin de sonuna geldik. Haftaya görüşmek üzere hoşça kalın!