💰 Windows 10 Güncellemeleri Artık Parayla... - Hafta 26/2025

Herkese selamlar dostlar! Yeni bir bölüme hoş geldiniz. Bugün 29 Haziran 2025.

📚 Bu Hafta Neler Var?

💰 Haftanın Olayı: Microsoft, Windows 10 Güvenlik Güncellemeleri İçin Ücret İsteyecek

Microsoft, Windows 10 işletim sisteminin güvenlik güncellemeleri için artık para istiyor.

🗓️ Destek Bitiyor, "Uzatılmış Güncellemeler" Başlıyor

Öncelikle hatırlamayanlar için, Windows 10'un resmi güvenlik güncelleme desteği Ekim 2025'te sona erecek. Bundan sonra kullanıcılar "uzatılmış güvenlik güncellemelerini" (ESU) 2 yıl boyunca alabilecekler; ama evet, bunun bir "aması" var.

🤔 Güncellemeleri Almak İçin Yapılması Gerekenler ve Sorunları

Eğer bireysel bir kullanıcı olarak bu uzatılmış güvenlik güncellemelerini almak istiyorsanız, Microsoft'un sunduğu üç şeyden birini yapmanız gerekiyor:

1. Windows Backup ile Sisteminizi Buluta Yedeklemek: Bu seçeneğin de kendi içinde sorunları var. Windows Backup kullandığınızda, Microsoft size 5 GB ücretsiz alan veriyor. Eğer 5 GB'tan daha fazla veriye sahipseniz, daha fazla alan için para ödemeniz gerekecek. Ayrıca birçok kullanıcı kişisel verilerini Microsoft sunucularını kullanarak buluta yedeklemek istemeyebilir. Bu durumu istemeyenler için bu seçenek ayrı bir sorun teşkil ediyor.
2. 1000 Microsoft Ödül Puanı Kullanmak: İkinci seçenekte, 1000 Microsoft ödül puanı kullanmanız isteniyor. Ancak The Register'ın yaptığı habere göre, 29 yıllık bir Microsoft hesabında bile sadece 341 Microsoft puanı birikmiş. Anladığım kadarıyla o 1000 puanı biriktirmek pek de kolay bir şey değil.
3. 30 Dolar Ödemek: Üçüncü seçenekte ise doğrudan 30 dolar ödüyorsunuz. Bu fiyata Türkiye'ye özel bir yerel fiyatlandırma gelip gelmeyeceğini ise bilmiyorum.

🤷‍♀️ Microsoft Neden Bu Kadar Uğraştırıyor?

Benim anlamadığım şu: Madem Microsoft bu güncellemeleri zaten hazırlayıp yayınlayacaksın, neden insanları bu kadar takla attırmakla uğraştırıyorsun? Milyonlarca bilgisayar yine senin koyduğun katı donanım kuralları yüzünden Windows 11'e geçemiyor; ver işte şu güncellemeleri ücretsiz, olsun bitsin.

Eminim birileri bunu atlatmanın bir yolunu bulur ve bu üç seçeneği yapmasanız da bu güncellemeleri bir şekilde alırsınız; ama resmi olarak Microsoft'un yaptığı bu hamle, bence pek akıl kârı değil.

🤖 Yapay Zeka

📹 Gemini'ye Video Yükleme Özelliği Geldi

Gemini kullanıcıları artık sohbet penceresi üzerinden video da yükleyebilecekler. Bu özellik sayesinde, yüklediğiniz videolar hakkında da yapay zekaya sorular sorabileceksiniz.

📚 Eğitim ve Öğrenim İçin Yeni Olanaklar

Bazen ders notunuz videolu olabilir ya da bazı kompleks videoları farklı öğrenim metotlarına çevirmek isteyebilirsiniz; işte bu özellik tam da bu noktada devreye giriyor.

🎶 Google'dan Canlı Müzik Üreten Açık Kaynak Model

Google, canlı olarak müzik üretmenizi sağlayan açık kaynak kodlu yeni bir yapay zeka modeli yayınladı.

🎹 Canlı ve İnteraktif Müzik Üretimi

Bilgisayarınıza indirip müzik üretebildiğiniz bu model, canlı olarak farklı enstrümanlar eklemenize ve bunların ses seviyelerini belirlemenize olanak sağlıyor. Yani,canlı olarak müzik çalarken bir yandan da müziği modifiye edebiliyorsunuz.

💻 Açık Kaynak ve Erişilebilirlik

Normalde bunun kapalı kaynak bir versiyonu, Google AI Studio üzerinden deneyebildiğiniz şekilde mevcuttu. Ama artık buna benzer bir modeli halka açmışlar. Hugging Face platformu üzerinden kolayca kurulumunu yapabiliyorsunuz veya doğrudan kendi yerel bilgisayarınıza da kurulumunu gerçekleştirebiliyorsunuz.

Bu yeni aracın, özellikle müzisyenler için güzel bir oyun alanı yaratacağını düşünüyorum. Modeli açık kaynak yapmaları da ayrıca güzel bir gelişme.

🖼️ Google, Resim Üretme Modeli Imagen 4'ü Ücretsiz Yaptı

Google, yeni nesil resim üretme modeli Imagen 4'ü ücretsiz yaptı.

🎨 Kimler, Nasıl Kullanabilecek?

Artık Google AI Studio üzerinden Imagen 4 ile ücretsiz bir şekilde resim üretebileceksiniz. Eğer bir Gemini PRO kullanıcısıysanız, zaten Gemini sohbet arayüzünden de Imagen 4'ü kullanabiliyordunuz.

🤔 Performansı Nasıl? Bir Karşılaştırma...

Bu arada bence ChatGPT'nin resim üretme modeli hala Imagen 4'ten daha iyi. En azından ben YouTube kapak fotoğrafları üretmek için her ikisini de kullanıyorum ve ChatGPT hala bu konuda daha iyi ve daha tutarlı sonuçlar veriyor.

🛡️ ABD Savunma Bakanlığı, OpenAI'a Askeri Yapay Zeka İçin 200 Milyon Dolar Verdi

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), OpenAI'a, yapay zekanın askeriyede kullanılmasını sağlamak amacıyla 200 milyon dolar para verdi.

🤔 "Savaş İçin Kullanmayacağız" Vaatleri Ne Oldu?

Yapay zeka şirketleri ilk ortaya çıktıklarında, sık sık "yapay zekayı birilerini öldürmek için veya savaş amacıyla kullanmayacağız" gibi vaatlerde bulunuyorlardı. Ancak şimdi görüyoruz ki, durum maalesef pek de öyle değil. Bana o zaman da bu vaatler oldukça boş gelmişti.

⚖️ Etik Sorunlar ve Yapay Zekanın Güvenilirliği

Bu durum, maalesef bir sürü etik soruyu da beraberinde doğuruyor. Mesela, İsrail'in de aktif olarak Filistin'de yapay zekayı kullandığını ve bu sistemlerin zaman zaman yanlış kararlar aldığını biliyoruz. Günümüzdeki yapay zeka modelleri bazen basit bir yemek tarifini bile yanlış verirken, bu teknolojilere savaş alanında güvenmek ve kullanmak ne kadar doğru, artık bilemiyorum.

✍️ WhatsApp, Grup Sohbetlerini Yapay Zeka ile Özetleyecek

WhatsApp, ABD'deki kullanıcılarına, grup sohbetlerini yapay zeka ile özetleme özelliği getiriyor. Yapay zeka, sizin yerinize mesajları okuyup sohbette neyin döndüğünü size aktarabilecek. Tabii bu işlem sizin izninizle olacak; eğer istemezseniz özetleme yapılmayacak.

🔒 Peki, Uçtan Uca Şifreleme Ne Olacak?

"Abi, uçtan uca şifreleme bu işin neresinde?" diye soracak olursanız, Meta'nın anlattığına göre kendileri mesajlarınızı hala göremiyorlar. Mesajlarınızın, kendi kontrol etmedikleri üçüncü parti sunucular sayesinde yapay zeka tarafından işlendiğini iddia ediyorlar.

Meta'nın bu iddiaları doğru olsa bile, bu özelliğin uçtan uca şifreleme mantığı için pek de uygun ve mantıklı olmayan bir özellik olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

📝 YouTube, Premium İçin Yapay Zeka Destekli Video Özetleri Getiriyor

YouTube, Premium kullanıcıları için yapay zeka destekli video özetleri getirecek.

🖼️ Galeri Stilinde Arama ve Video Özetleri

Yeni sistemde bir arama yaptığınızda, sonuçlar size "galeri" stilinde videolar olarak gösterilecek. Fare imlecini bir videonun üzerine getirdiğinizde ise, videonun içeriği hakkında yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir özeti görebileceksiniz.

🤔 Kullanıcı İçin Mantıklı mı?

Bu özelliğin muhtemelen ilk olarak sadece ABD'de kullanıma sunulacağını tahmin ediyorum. YouTube'a insanlar video izlemek için giriyor, yazı okumak için değil. Ama belki bu özellik, kullanıcının aradığı videoyu daha hızlı seçmesini rahatlatır, bilemiyorum. Bana kişisel olarak YouTube için pek de makul veya istenen bir özellik gibi gelmedi.

⚖️ Meta, Yazarların Açtığı Telif Hakkı Davasını Kazandı

Meta, yapay zeka eğitim verileriyle ilgili olarak yazarlar tarafından açılan önemli bir telif hakkı davasını kazandı. Biliyorsunuz, Meta'nın milyonlarca kitabı korsan olarak indirerek yapay zeka modelini eğittiği iddia ediliyordu ve bunun üzerine bir grup yazar telif hakkı ihlali davası açmıştı.

🤔 Mahkeme Neden Meta Lehine Karar Verdi?

Yargıç, dava eden yazarların iddialarını etkili bir şekilde kanıtlayamadıklarına karar getirdi. Meta, savunmasında yapay zekanın eğitim materyallerini bire bir yeniden üretme kapasitesi olmadığını söyledi. Şirket yapay zekanın tıpkı bir insanın bir kitabı okuduktan sonra o kitabın stilini taklit ederek yeni yazılar yazması gibi türevsel bir çalışma yaptığını savundu.

Davayı açan yazarların ise davayı kazanabilmeleri için, yapay zekanın kitapları yeniden üretebilecek kadar yeterli veriyi depoladığına dair somut kanıtlar sunmaları gerekiyordu. Bunu sunamayınca, mahkeme de Meta'nın yaptığının telif hakkı ihlali değil, "türevsel kullanım" olduğuna karar verdi.

⚖️ İki Yüzlülük mü? Kişisel Bir Değerlendirme

Yine de aklıma şu soru takılıyor: Meta'nın ücretsiz bir şekilde bütün bu kitapları kullanıp kendi sistemine çekmesi neden bir suç değil mesela? Aynı şeyi bireyler yapınca suç oluyor. Bence burada bariz bir iki yüzlülük var.

Bu dava yapay zeka şirketleriyle yazarlar arasındaki ilk dava değildi, son da olmayacak. Meta bu davayı kazanmış olabilir, ama gelecekteki diğer davaları da kazanabilecek mi? Bunu bize zaman gösterecek.

🔒 Güvenlik

🚫 ABD Temsilciler Meclisi'nde WhatsApp Kullanımı Yasaklandı

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi, üyelerinin ve çalışanlarının WhatsApp kullanmasını yasakladı.

🛡️ Yasağın Gerekçesi Ne? Siber Güvenlik Endişeleri

Üyelere gönderilen bildiride, "Siber Güvenlik Ofisi, kullanıcı verilerini nasıl koruduğuna dair şeffaflık eksikliği, depolanan veri şifrelemesinin olmaması ve kullanımıyla ilgili potansiyel güvenlik riskleri nedeniyle WhatsApp'ı kullanıcılar için yüksek riskli olarak değerlendirdi" denildi.

🤔 "Depolanan Veri Şifrelemesi Yok" Ne Anlama Geliyor?

Bildiride geçen "depolanan veri şifrelemesinin olmaması" ifadesini tam olarak anlamadım; çünkü WhatsApp normalde mesajlaşmalar için uçtan uca şifreleme (E2EE) kullanıyor.

Belki de burada kastedilen şey şudur: Bazı insanlar, sohbet yedeğini buluta (Google Drive, iCloud) alırken şifreleme özelliğini aktif etmiyor. Bu da yedeklenen mesajların şifresiz bir şekilde, yani "kabak gibi" bulutta saklanması anlamına geliyor. Muhtemelen bu güvenlik riskini kastetmişlerdir.

💬 Kişisel Değerlendirme ve Signal Alternatifi

İşin açıkçası, WhatsApp'ta uçtan uca şifreleme olsa da, kapalı kaynak kodlu bir uygulama olduğu için benim de hiçbir zaman tam olarak güvenesim gelmiyordu. Temsilciler Meclisi'nde yapılan bu hamle de, bir açıdan bu güvensizliği doğrular nitelikte.

Bence WhatsApp'ta uçtan uca şifreleme var, ancak herkes tarafından o kadar yaygın kullanıldığı için NSO Group gibi siber saldırganların sürekli hedefinde oluyor. Aynı zamanda, uygulama meta-veri (kiminle, ne zaman konuştuğunuz gibi bilgiler) toplama konusunda da pek iyi bir karneye sahip değil.

Signal, hala güvenli mesajlaşma için en iyi seçenek gibi gözüküyor.

🥸 Mahremiyet

👀 Gemini, Telefonunuzdaki Uygulamalara Daha Fazla Erişecek

Google'ın yapay zeka asistanı Gemini, 7 Temmuz 2025 tarihinden itibaren telefonunuzda daha fazla kontrole sahip olacak. Gemini Uygulama Geçmişiniz kapalı olsa bile, Gemini artık WhatsApp, Mesajlar, Telefon gibi birçok temel uygulamaya erişebilecek ve sizin isteğiniz doğrultusunda bu uygulamalar üzerinde işlemler gerçekleştirebilecek.

🤔 Mahremiyet Kaygıları ve Google'ın Cevabı

Bu durum, doğal olarak insanların kafasında bir soru işareti oluşturdu. Çünkü, "Mesajlarıma erişiyorsun, bir yapay zekasın ve bu mesajlarım buluta gidiyor; bu işin mahremiyeti nerede kalıyor?" sorusu gündeme geldi.

Google'ın yaptığı açıklamaya göre, eğer Gemini Uygulama Geçmişiniz kapalıysa, mesajlarınız veya diğer özel verileriniz yapay zeka modellerinin eğitiminde kullanılmayacak.

☁️ "Eğitimde Kullanılmayacak" Demek Yeterli mi?

Tamam ama bu durum yine de bu özel verilerimin Google'ın bulut sunucularından geçtiği gerçeğini değiştirmez. Mahremiyet adına bu, kötü bir gelişme olabilir. Ancak kullanışlılık açısından iyi olabilir; işte Gemini'ye bir asistan gibi "şunu yap, bunu yap" diyebileceksiniz. Ama şahsen ben bunu kullanmak istemezdim. Mesajlarım ve diğer özel verilerim neden Google'ın bulutundan geçsin ki?

🐧 Özgür ve Açık Kaynak Yazılım

🍴 X11 Görüntü Sunucusunun Çatalı "Xlibre" Yayınlandı

Linux camiasında, artık pek özellik güncellemesi almayan X11 görüntü sunucusunun bir çatalı (fork) olan Xlibre yayınlandı.

📜 X11 Nedir ve Neden Çatallandı?

Linux'a uzak olanlar için, X11 yıllardır var olan görüntü sunucu protokolüdür. Ancak kod tabanının eski olmasından dolayı artık pek özellik güncellemesi almıyor. Rakip protokolü Wayland ise, X11'e kıyasla sürekli güncelleme alıyor, daha yeni ve gelişmeye devam ediyor. Görünüşe göre bazı kullanıcılar X11'i bırakmak istemiyor olacak ki, projenin bir çatalını (fork) çıkarttılar ve gelişimine kendilerinin devam ettireceklerini duyurdular.

🤔 X11'in Geleceği: Uzatma Maçları mı Oynanıyor?

Bana sorarsanız, X11 veya yeni adıyla Xlibre, öyle ya da böyle eninde sonunda bitecek. Şu anda sadece uzatma maçlarını oynuyor. Elbette illa ki bir kemik kullanıcı kitlesi olacaktır. Ama "Linux kullanıcılarının yüzde kaçı X11 kullanacak?" derseniz, bu sayının her geçen gün gitgide düşeceğini ve %10'un altına ineceğini tahmin ediyorum.

🤝 Google, Agent2Agent Protokolünü Linux Vakfı'na Bağışladı

Google, Agent2Agent (A2A) projesini Linux Vakfı'na bağışlıyor.

🤖 Agent2Agent Protokolü Nedir ve Neden Önemli?

Bu protokol, yapay zeka agent'larının (ajanlarının) birbiriyle standart bir şekilde iletişime geçmesini sağlamayı amaçlıyor. Ancak işin sıkıntılı yanı, şu anda yapay zeka alanında herkesin kendi iletişim protokolünü yazıyor olması.

🌐 Standartlaşma Adımı: Neden Linux Vakfı?

Google da, bu "protokol kargaşası" sorununu çözmek için projeyi Linux Vakfı'na vermeyi tercih etmiş. Çünkü, Linux Vakfı gibi tarafsız ve saygın bir kurumun yazdığı bir protokolün, tüm yapay zeka camiasında daha fazla kabul görme ve bir endüstri standardı haline gelme ihtimali oldukça yüksek.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

🚗 Araştırma: Arabalardaki Dokunmatik Ekranlar Tehlike Saçıyor

Yapılan yeni bir araştırmaya göre, arabalardaki modern dokunmatik ekranlar, eski tip fiziksel tuşlara kıyasla, sürücünün bir işlemi gerçekleştirmesini 4 kat daha yavaş hale getiriyor.

🐢 Yavaşlayan İşlemler, Artan Risk

Bu yavaşlama, sürücünün yola karşı tepki süresini %30 oranında geciktirmesi ve gözlerini yoldan daha uzun süre ayırması anlamına geliyor.

🤔 Neden Fiziksel Tuşlar Daha Hızlı ve Güvenli?

Fiziksel bir tuş ile dokunmatik bir ekran arasındaki bu temel fark, tuşları kullanırken sürekli bir "görsel doğrulama" yapmanıza gerek olmamasından geliyor. Tuşun nerede olduğunu kas hafızanız sayesinde biliyorsunuz; tuşu çevirdiğinizde ya da üzerine bastığınızda, çalışıp çalışmadığını (örneğin klimanın üfleme sesinin artmasından) ekrana bakmadan da anlayabiliyorsunuz. Maalesef dokunmatik ekranlarda durum böyle değil; ekrana bakıp doğru yere tıkladığınızdan emin olmanız gerekiyor.

💡 Çözüm Ne Olmalı?

Bence araba üreticileri, özellikle klima, ses seviyesi, dörtlü flaşör gibi kritik ve sık kullanılan fonksiyonlar için tuşları fiziksel olarak geri getirmeliler.

🤝 Bill Gates ve Linus Torvalds İlk Kez Bir Araya Geldi

Teknoloji dünyasının iki zıt kutbu olarak görülen, Microsoft'un kurucusu Bill Gates ve Linux'un yaratıcısı Linus Torvalds, ilk defa bir araya geldiler. İkilinin, ortak bir etkinlikte bir araya geldiği belirtiliyor.

Esasında bu çok önemli bir olay değil; ancak yine de bu iki ismi yan yana bir fotoğrafta görmek oldukça ilginç. Bugüne kadar hiç tanışmamış olmaları da ayrıca ilginç bir detay.

🇹🇷 Türkiye'deki Kripto Borsalarına Yeni Yükümlülükler Geliyor

Türkiye'de faaliyet gösteren kripto para borsalarına yeni yükümlülükler ve kısıtlamalar geliyor.

📝 Yeni Kurallar Neler?

• İlk olarak, artık gerçekleştirilecek transfer işlemlerinde, müşteriden en az 20 karakterlik bir işlem açıklaması alınması zorunlu olacak.
• "Seyahat Kuralı" yükümlülükleri diye bir kavram var; bu kural kapsamında göndericinin adı, soyadı, ikamet adresi, doğum yeri gibi bilgileri topluyorsunuz. Bunu yapan borsalar var, yapmayan borsalar var. Eğer bir borsa bu kuralı uygulamıyorsa, o borsadaki kullanıcıların kripto varlık çekim işlemleri için en erken 48 saat beklemesi gerekecek.
• Stablecoin transferlerinde ise günlük 3 bin dolar ve aylık 50 bin dolar gibi bir limit uygulanacak. Eğer borsa, "Seyahat Kuralı"nı eksiksiz bir şekilde yerine getiriyorsa, bu limitler iki katına çıkabilecek.

🤔 Bu Kısıtlamaların Amacı Ne?

Peki, neden bu kısıtlamalar geliyor? Yetkililerin yaptığı açıklamalara göre amaç, suç gelirlerinin hızlı bir biçimde yurt dışına transfer edilmesini önlemek.

😂 Google, Aranan Emojileri Tek Tıkla Kopyalama Özelliği Getiriyor

Google'a gelecek yeni bir özellik, arattığınız emojiyi doğrudan arama sonuçları sayfasından kopyalamanıza olanak sağlayacak. Bu sayede, bir emoji bulmak için tekrar başka bir siteye gidip oradan kopyalamak için uğraşmayacaksınız. Bu güzel bir gelişme.

Ama bence bununla bile uğraşmamak adına, bilgisayarınıza bir emoji kopyalayan yazılım indirebilirsiniz. Ben mesela Linux'ta, KDE masaüstü ortamının sunduğu "emoji selector" uygulamasını kullanıyorum. Böylece tekrar tekrar web üzerinden aratma yapmama gerek kalmıyor.

✨ Sponsor: EaseUS Todo Backup ile Verilerinizi Güvende Tutun

Bültenimizin bu haftaki sponsoru, verilerinizi yedeklemenizi inanılmaz ölçüde kolaylaştıran EaseUS Todo Backup.

⚙️ Esnek ve Otomatik Yedekleme

Bütün diskinizi, sisteminizi, farklı bir konuma veya buluta hızlıca yedekleyebiliyorsunuz. İsterseniz diskinizin tamamını (full backup) isterseniz de sadece bir önceki yedeklemeye kıyasla değişen kısımları (incremental/differential backup) yedekleyebiliyorsunuz.

EaseUS Todo Backup, sizin için değişen kısımları keşfedip otomatik olarak yedekleme işlemini yapıyor. Yani siz bir kere ayarladıktan sonra bir daha ellemenize gerek kalmıyor.

✅ Ücretsiz ve Güçlü Özellikler

Bu saydığım özelliklerin hepsi, yazılımın ücretsiz sürümünde mevcut. Ücretli sürümündeyse, disk veya sistem klonlama ve mevcut sisteminizi başka bir bilgisayara taşıma gibi daha farklı ve gelişmiş özellikler de bulunuyor.

🛡️ Verilerinizi Koruma Altına Alın

Bilgisayarınızı ücretsiz bir şekilde yedekleyip önemli verilerinizi korumak için bağlantıya tıklayabilirsiniz. Genel olarak verilerinizin güvende olması için tek tıkla bütün verilerinizi farklı bir yere yedekleyip korumak çok önemli. EaseUS Todo Backup, bunu çok güzel bir şekilde yapmanıza izin veriyor.

Bu bültene sponsor oldukları için EaseUS'a teşekkür ediyoruz.

🎥 Ne Üretiyorum?

Bu hafta düzenli olarak kullandığım 9 güvenlik aracını anlatıyorum.

Bu haftaki bültenin de sonuna geldik, haftaya görüşmek üzere!