17 Ara 2023 15 dk okuma süresi bülten

🤖 GPT 3.5'i Geçen Lokal Yapay Zeka, Mixtral! - Hafta 50/2023

Herkese selamlar dostlar, nasılsınız? Umarım keyifleriniz yerindendir. Yeni bir bültene hoş geldiniz bugün 17 Aralık 2023.

Bültende bu hafta Gemini demosunun sahte olduğu ortaya çıkıyor, cihazınızda çalıştırabileceğiniz Mixtral AI GPT3.5'i geçiyor, Firefox hızlanıyor ve AMD FSR 3'ün kaynak kodu açılıyor.

Hepsi ve daha fazlası aşağıda sizlerle!

🐧 Özgür Yazılım

Mozilla'nın yayınladığı verilere göre Firefox bu sene Speedometer 2.1 ölçüsünde %50 hızlandı. Ek olarak kullanıcılara yapılan anketlere göre geçtiğimiz yıla kıyasla %15 hızlandı.

Bu arada önceki haftalarda bahsettiğimiz gibi 14 Aralık'ta Firefox mobile 450 yeni eklenti geldi. Mobilde de artık web deneyiminizi daha iyi yaşayabileceksiniz.

🤖 Yapay Zeka

Size geçen hafta Gemini'ı yüceltmemeniz gerektiğini söylemiştim ve görünüşe göre Gemini demo videosu sahteymiş. Aslında tam olarak %100 sahte değil ama videodan önce Gemini'a resimlerle birlikte metin girdisi vermişler. Yani aynı şeyi gayet GPT-4 veya başka birçok resim okuyabilen model de yapabilir. Taş kağıt makas resmi atıp "burada oynadığım oyun ne?" diye sorarsan aynı şekilde birçok yapay zekada da cevabı alırsın.

Google yapay zeka destekli not alma uygulamasını çıkarttı. Dokümanlarınızı atıp özet çıkartmasını isteyebiliyorsunuz ancak şimdilik sadece ABD'de kullanıma açık. Verilerinizle yapay zekayı eğitmediklerini söylemişler ama sözlerine güvenmeniz gerekecek ve bütün verilerinizin Google'ın sunucularında uçtan uca şifrelenmemiş bir şekilde oturduğunu unutmamak lazım.

X'in çıkarttığı yapay zeka Grok, bazı soruları reddederken "OpenAI politikalarını ihlal ediyor" diye cevap verdi. Böyle bir çıktı oluşturması insanların aklında soru uyandırmadı değil ama Twitter'ın verileriyle eğitildiği için muhtemelen Twitter'daki OpenAI gönderilerini aldı ve ondan dolayı böyle bir yanıt veriyor.

Geçtiğimiz haftalarda ChatGPT seviyesine yakın olan ve cihazınızda çalıştırabileceğiniz Mistral 7B modelini sizlere göstermiştim. Aynı ekip Mixtral 8x7B adında yeni bir model yayınladı ve bu model ChatGPT 3.5'i gerçekten geçiyor! Aynı şekilde sisteminizde de çalıştırabiliyorsunuz yalnız hala Türkçe versiyonu yok. Sadece İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Almanca ve İspanyolca çıktıları düzgün veriyor ve 32 bin token alabiliyor! Muazzam bir gelişme, yakın zamanda bunun hakkında tekrar bir video çekebiliriz.

Geçtiğimiz haftalarda insanlar GPT-4'ün tembelleştiğini ve bazı şeyleri reddettiğini iddia ediyorlardı. Bunu OpenAI doğruladı ama neden olduğunu bilmediklerini, Kasım 11'den beri modelde değişiklilk yapmadıklarını ve şu an durumu araştırdıklarını söylediler. Bazı insanlar bu durumun kış aylarıyla alakalı olabileceğini iddia ediyorlar. GPT insanların ürettiği verilerle eğitildiği için şu an kış aylarında olmamız GPT-4'ün tembellik nedeni olabilir. Tabii doğrulanmış bir şey değil ama istatistiklere baktığımızda gerçekten ortalamada Aralık ayında daha az token verdiğini görüyoruz.

Mozilla yeni duyurusunda website üretmenizi sağlayan Solo adlı website üreten yapay zeka firmasıyla ortaklaştığını duyurdu ancak tahmin edebileceğiniz üzere birçok insan bu durumu mutlulukla karşılamadı çünkü zaten anlaşmada bulundukları firma neyin nesi belli değil açık bir şeyleri yok ve insanlar Mozilla'nın bu tarz şeyleri yapmasını gereksiz buluyor.

Stanford Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırmaya göre YZ'nın okullarda kopya çekmek için kötüye kullanılma oranı tahmin edildiği gibi artmadı. Ankete göre kopya çekme oranında geçtiğimiz yıllara kıyasla pek bir artış gözlemlenmemiş. Tabii bu durum belki ülkeden ülkeye göre farklılık gösterebilir.

🔒 Güvenlik

Bir araştırmaya göre şirketlere yapılan siber saldırıların %50'sinden fazlasında yetki yükseltme açıkları kullanılıyor. Genelde hackerlar düşük seviyeli bir sistem kullanıcısını ele geçiriyorlar ve yetki yükseltme açıklarını kullanarak siber saldırılarını gerçekleştiriyorlar. Bu yüzden işletim sistemini düzenli olarak güncellemek önemli.

Windows'un yeni Salı güncellemesiyle 10 yetki yükseltme, 8 uzaktan kod çalıştırma ve 1 sıfır gün açığı dahil olmak üzere toplam 34 açık kapatılıyor. Henüz yapmadıysanız güvenlik güncellemelerini yapmanızı tavsiye ederiz.

Fedora 40'ta SystemD servislerinin güvenliği arttırılacak. Normalde SystemD servis dosyalarına "ProtectHome=yes/read-only" gibi şeyler ekleyebiliyorsunuz ama bunlar varsayılan olarak gelmiyor. Fedora dikkatlice birçok serviste uygun olan parametreleri güvenliği arttırma adına ekleyecek. Bu da kullanıcı adına bir şey değiştirmese de eğer ki bir uygulamada açık olursa bu güvenlik parametreleri sayesinde işlemlerin limitleneceği anlamına geliyor. Güzel bir gelişme bence diğer dağıtımlar da bunu yapmalı.

🥸 Mahremiyet

ABD'deki bir mobil servis sağlayıcısı olan Verizon, FBI taklidi yapan birisine kullanıcı verilerini verdi. Diyeceksiniz ki bundan bize ne olay ABD'de olmuş ama işte verilerinizin nasıl farklı şekillerde ihlal edilebileceğini görün ki sonra benim saklayacak bir şeyim yok demekten kaçının diye bu tarz haberleri paylaşıyorum.

Dropbox varsayılan olarak OpenAI'a verilerinizi gönderiyor. Yeni test ettikleri arama özelliği yapay zekayı kullanıyor ve bu özellik varsayılan açık geldiğinden verileriniz OpenAI ile paylaşılıyor. Her ne kadar eğitimde kullanılmasa da benim kendime özel sakladığım dokümanların OpenAI'da ne işi var? Dropbox'a para ödediğinizi ve gizliliğe, güvenliğe önem vermesi gereken bir "depolama servisi" olduğunu hatırlatmakta fayda var herhalde. İlla da böyle bir özellik getireceksen varsayılan olarak açık olmaması lazım, kullanıcılara sorman gerekli.

Geçtiğimiz hafta Apple'ın "push notification" sistemindeki bildirimleri yetkililerle paylaştığını konuşmuştuk. Apple, sözleşmesini güncelleyerek artık sadece mahkeme kararı ardından yetkililerle paylaşacağını duyurdu. Bu da en azından polisin çok kolay bir şekilde bildirim verilerinize erişmesini engelliyor.

🎮 Oyun

Baldur's Gate 3 yılın oyunu seçildi! Bu yılki çıkan en iyi oyunlardan birisiydi ve bence fazlasıyla hakketti.

Deneysel Proton'a gelen yeni bir güncelleme ile birlikte Linux'ta Mass Effect ve Injustice 2 oyunlarını HDR'lı oynayabiliyorsunuz. Şu anlık gamescope ile HDR desteği mümkün ama ilerleyen zamanlarda KDE ve GNOME HDR desteğini eklediğinde gamescope kullanmadan da oyunları HDR ile oynayabileceğiz.

Valve seneye gelecek olan festivalleri duyurdu. Daha önceden yapılmamış yeni festivaller de var mesela Ocak ayında Kapitalizm vs Ekonomi Festivali, Korsanlar vs Ninjalar festivali gibi şeyler olacak. Yaz indirimlerine kadar toplam 13 festival olacak. 21 Aralık'ta da kış indirimleri başlayacak.

Valve announced more Steam sales and events for 2024

While Valve already revealed a few of the sales and events happening on Steam in 2024, they’ve now today revealed a bunch more.

GamingOnLinuxLiam Dawe

Microsoft, Xbox Gamepass'i bazı ülkelerde reklamlı olarak test etmeyi planlıyor. Kullanıcıya belli sayıda reklam izlettikten sonra 1-2 saatlik oynama süresi verecek. Habere göre bunu Afrika'da genç nüfusu yüksek olup, yüksek harcanabilir geliri olmayan kesimlerdeki insanlara ulaşmak için yapmak istiyorlarmış.

Death Stranding oyunu filme çevriliyor. Görevi, Midsommar, Everything Everyhwhere All At Once gibi yapımlarda rol oynayan A24 şirketi üstlenecek. Zaten oyunun kendisi de bir film gibiydi, izlemesi de keyifli olur.

Bir zamanlar en büyük oyun fuarlarından olan E3 artık bitti. Geçtiğimiz yıllarda da zaten çok iyi işler yapamıyorlardı bundan sonra da başka etkinlikleri olmayacak.

AMD FSR 3, MIT lisansıyla açık kaynak oldu! Bu da oyunlara daha kolay bir şekilde FSR 3'ün eklenmesini sağlayabilir ama tek sorun şu anlık açık olan kod sadece DirectX 12'yi içeriyor. İlerleyen zamanlarda Vulkan için olan kodu da ekleyeceklermiş ama yine de güzel bir gelişme.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

Google Podcast'in kapanma tarihi Nisan 2024 olarak belirlendi. Bundan sonra YouTube Müzik uygulamasından podcast dinlemeye devam edebileceksiniz ama orada da reklam var ve Google Podcast uygulamasında reklam yoktu. Alternatif özgür yazılım arıyorsanız benim severek kullandığım AntennaPod uygulamasını tavsiye ederim.

CRISPR teknolojisini kullanan bir ilaç Birleşik Krallık'tan sonra FDA onayı da aldı. Orak hücreli anemi hastalığı için geliştirilmiş bu ilaç hayat boyu çözüm sunduğu söyleniyor ama tabii bunu onaylamak için kullanan hastalarda yıllarca beklememiz gerekcek. Güzel bir gelişme.

Epic Games, Google'a karşı olan davayı kazandı. Hakim Google'ın mağazasını kötüye kullandığı kararını verdi. Peki şimdi ne olacak? Henüz belli değil. Zaten bu parasal bir dava değildi ama alternatif çözümlerin ne olacağı yönünde henüz bir karar yok, bekleniyor. Bu arada tahmin edebileceğiniz üzere Google karara karşı çıktı ve bunun üzerine de bir dava dönecek ama şimdilik Google kaybetmiş gözüküyor.

YouTube, Firefox Kullanan ARM cihazlarına 1080p kilidi uyguluyor. User agentınızı ARM değil de 64bit'e geçirdiğinizde 4K'ya kadar izleyebiliyorsunuz. Aynı olay Google Chrome'da olmuyor. Bunun nedeni bence bilerek değil geçmişten kalan bir şey. Yakında düzeltileceğini düşünüyorum.

Görünüşe göre YouTube, yapay zeka kullanıp yanlış bilgi veren ve zararlı yazılım yüklemenizi sağlayan reklamları şikayet edilse dahi silmiyor. Bu konu hakkında Reddit'te kullanıcılar şikayette bulunuyorlar. Reklamlara baktığımızda deepfake Elon Musk, dolandırıcı uygulamalar öneriyor. Peki esas soru YouTube normalde her türlü olmaması gereken videoya strike atarken bu tarz videolara şikayet edilmesi halinde niye bakmıyor ve silmiyor? Muhtemelen para kazandırdıkları için.

Tesla insansı robot üzerinde çalıştıklarını duyurdu. Videoda güzel gözüküyor ama video sahte mi ne kadarı kurgu bilemeyiz. Yine de buna benzer robotlar yakın gelecekte evlerimize girecek gibi gözüküyor.

Mark Zuckerberg'ün yaptığı duyuruya göre Threads, AcitivityPub protokolünü test etmeye başladı. Bu da demek oluyor ki yakın zamanda Mastodon sunucuları ve Threads beraber çalışabilecek. Güzel bir gelişme gibi gözüküyor ama bakalım bu durum iki platforma nasıl yansıyacak?

YouTube'u televizyondan izliyorsanız artık daha az sıklıkta reklam göreceksiniz ama izlediğiniz reklamların süresi daha uzun olacak. Bir de YouTube TV üzerinde shorts izlerken de reklam görmeye başlayacaksınız. Bazılarınız YouTube TV'nin reklam konusunda kötü bir deneyim olduğunu paylaşıyordunuz yorumlarda ama şahsen benim bu konuda pek bir deneyimim yok. Umarım sıklığın azalması iyi yönde bir iyileştirme olur.

📺 Ne İzliyorum?

Bu hafta 2 film izledim:

Frequently Asked Questions About Time Travel 10/10

Son zamanlarda izlediğim en iyi bilim kurgu/zaman temalı filmdi. Keşke devam filmi olsaydı. Bu iki temayı seviyorsanız mutlaka izleyin.

28 Days Later 4/10

Zombi ve post apokaliptik senaryoları seviyorsanız eğlencesine izlenebilir ama beklentinizi yüksek tutmayın.

How To Escape Wage Slavery

Klasik actualized.org videolarından birisi.

SADECE OYUN OYNAMAK İÇİN JAPONYA'YA GİTMEK! DOLANDIRILMAK, TACİZ, KORKUTUCU OYUNLAR

Enis Kirazoğlu'nun anlatma tarzını seviyorum, hem komik hem de öğretici oluyor. :)

An honest look at the state of the Linux desktop going into 2024

2024'e girerken masaüstü Linux ne alemde?

🎥 Ne Üretiyorum?

Bu hafta videolarda kurguya ek önem verdim. İlk videomuzun kurgusu 6 saat 19 dakika sürdü ve ikinci videomuzun kurgusuysa 5 saat 20 dakika sürdü. Genel anlamda olumlu dönüşler aldım. Umarım siz de beğenmişsinizdir.

İlk videomuzda Kagi arama motorunu inceliyoruz:

İkinci videomuzdaysa katıl üyelerimizin isteği üzerine en iyi DNS sağlayıcısını buluyoruz:

💽 Haftanın Yazılımı

Bu haftanın yazılımı llamafile!

Bash üzerinden tek bir dosya ve komutla yapay zeka çalıştırmanıza olana sağlıyor. Linux sistemlere yapay zeka entegre etmek için güzel bir yöntem olabilir. Direkt bash ile yapabileceğiniz birçok şeyi bu uygulamaya aktararak yapabiliyorsunuz.

Github bağlantısı: https://github.com/mozilla-Ocho/llamafile

Bu haftaki bültenin de sonuna geldik, haftaya görüşmek üzere!