🎞️ Daha İyi Bir Youtube - Algoritmasız Reklamsız ve Offline
Youtube en çok kullanılan video platformu ve hepimizin hayatında küçük veya büyük bir yer ediyor. Ancak platform olarak aldığı kararlar her zaman doğru olmadı ve insanların daha sağlıksız bir şekilde içerik tüketmesine neden oldu.
Bir Youtube üreticisi olarak her ne kadar az sonra paylaşacağım bilgiler benim Youtube gelirimi etkileyecek olsa da, bir Youtube tüketicisi olarak bunları paylaşmam gerektiğini düşünüyorum.
Konu hakkındaki videomuz:
❓ Neden Paylaşıyorum?
🤖 Algoritma ve Öneri Sistemi
Bu yazıyı yazmamdaki en büyük nedenlerde birisi Youtube'un algoritma ve öneri sistemi. Normalde telefonunuza bir bildirim geldiğinde, o videoyu izleyip çıkmak istersiniz ancak Youtube öyle bir algoritma geliştirdi ki her girdiğinizde normalde durmak istediğinizden daha fazla durmanızı sağlıyor. İçerik üreticileri olarak bu algoritmaya biz de katkıda bulunuyoruz ama bu durum çok sağlıksız.
Aynı zamanda Youtube ne tarafa yatkınsanız o içeriklerden daha fazla göstermeye meyilli çünkü sizi platformda daha fazla tutmak istiyor. Örneğin siyasi görüşünüz A ise size daha fazla A içeriklerini gösteriyor. Veya komplo teorileri izliyorsanız size daha fazla komplo teorisi gösteriyor. Bunun da ne kadar sakıncalı olduğunu görebiliyorsunuz.
👎🏻 Dislike
Youtube geçtiğimiz yıl dislike butonunu kaldırdı. Nedeniyse bazı içerik üreticileri buna alınıyormuş ve insanlar dislike butonunun çalıştığını gördükçe daha fazla basıyorlarmış.
Tabii ki bunun gerçeklikle alakası yok. Olsa bile çok saçma çünkü Youtube'da bir sürü eğitim videosu ve bilgi içeriği videosu var. Dislike butonu insanlara neyin doğru/yanlış veya neyin izlemeye değer olup olmadığını gösteriyordu ve deneyimlerinize bakacak olursanız esasında bunun ne kadar isabetli olduğunu da hatırlayacaksınızdır.
💻 Mahremiyet
Youtube hesabınız olsa da olmasa da Youtube'da içerik tükettikçe "big datayı" beslemiş oluyorsunuz. Elbette bir kişi bazında bu sorun olmayabilir sizin için ama global ve toplumsal ölçekte bu bir sorun...
🪧 Reklamlar
Reklam izlemeyi kim sever ki? Özellikle geçemediğiniz veya art arda reklam çıkınca... Ben sevmiyorum açıkçası. Youtube Premium her ne kadar bu işi çözse de sadece Youtube Premium almak yukarıdaki problemleri maalesef çözmüyor.
Reklam izlemediğinizde de sevdiğiniz içerik üreticilerine darbe vurmuş oluyorsunuz ama bu yüzden sevdiğiniz içerik üreticilerine tek seferlik veya düzenli maddi destekte bulunmakta fayda var. Özellikle reklamları engelliyorsanız.
🪿 Youtube Deneyiminizi İyileştirin
Nedenleri anlattığıma göre gelelim bu sorunları nasıl çözebileceğimize...
📱 Mobil İstemciler
NewPipe x Sponsorblock
- NewPipe istemcisinin modifikasyonlu hali. Return Youtube Dislike ve Sponsorblock eklentilerini içeriyor. (Eklentilerin açıklaması aşağıda.)
- Algoritma sorununu çözüyor. Ayarlardan istemediğiniz elementleri kapatabiliyorsunuz.
- Dislike sorununu çözüyor. (Return Youtube Dislike)
- Mahremiyet sorununu çözüyor. (Hesap yok.)
- Reklam yok.
Revanced
- Youtube istemcisinin modifikasyonlu hali.
- Algoritma sorununu varsayılan olarak çözmüyor. Ek olarak revanced patcher kullanıp istemediğiniz elementleri kaldırmanız gerekiyor.
- Dislike sorununu çözüyor. (Return Youtube Dislike)
- Mahremiyet sorununu çözmüyor. (Hesap dilerseniz yok ama yine Youtube istemcisini kullanıyorsunuz.)
- Reklam yok.
İki yazılımın da kendine özgü avantajları var ama ben NewPipe x Sponsorblock kullanmayı tercih ediyorum.
🖥️ Masaüstü İstemcileri ve Eklentiler
İstemciler
Youtube websitesinden tamamen uzaklaşmak istiyorsanız üç tane farklı istemci kullanabilirsiniz.
Invidious
- Sununuzda barındırabileceğiniz özgür bir yazılım. Youtube'un önyüzünü değiştiriyor. Taraycınızdan erişiyorsunuz.
- Algoritma sorununu tam olarak çözmüyor. (Size göre kişiselleştirilmiş değil ama yine de önerilen videolar var.)
- Dislike sorununu çözmüyor.
- Mahremiyet sorununu çözüyor. (Hesap yok ve sunucu arkasında Youtube'u kullanıyorsunuz.)
- Reklam yok.
Piped
- Sununuzda barındırabileceğiniz özgür bir yazılım. Youtube'un önyüzünü değiştiriyor. Taraycınızdan erişiyorsunuz.
- Algoritma sorununu çözüyor. (Ayarlardan istediğiniz kısımları kapatıyorsunuz.)
- Dislike sorununu çözüyor.
- Mahremiyet sorununu çözüyor. (Hesap açmak zorunda değilsiniz ama dilerseniz açabiliyorsunuz.)
- Reklam yok.
FreeTube
- Linux, Windows ve Maclerde çalışan özgür bir yazılım. Bilgisayarınıza kuruyorsunuz.
- Algoritma sorununu çözüyor. (Ayarlardan istediğiniz kısımları kapatıyorsunuz.)
- Dislike sorununu çözmüyor.
- Mahremiyet sorununu çözüyor. (Hesap yok ve Invidious'a da bağlanabiliyorsunuz.)
- Reklam yok
🧩 Eklentiler
Yok efendim ben Youtube'un kendi websitesinden ayrılamam diyorsanız aşağıdaki eklentilerinizi tarayıcınıza kurabilirsiniz.
Unhook
Youtube'daki istemediğiniz elementleri kaldırmanızı sağlıyor. Böylece algoritma sorununu çözüyorsunuz.
Return Youtube Dislike
Dislike butonunu geri getiriyor. Böylece videolar hakkında daha iyi bir fikriniz oluyor.
uBlock Origin
Reklamları engellemek için bir sürü eklenti var ama Ublock özgür bir yazılım ve bence piyasadaki en iyi eklenti. Yalnız Chrome tabanlı tarayıcılar artık reklam engelleyicilerini kısıtlıyor. Dolayısıyla Firefox tabanlı bir tarayıcıya geçmenizi tavsiye ederim.
Sponsorblock
Sponsorları geçmenizi sağlıyor. Wikipedia gibi herkesin içeriğe katkıda bulunabildiği bir eklenti.
RSS ile merkeziyetsiz takip
RSS ile sevdiğiniz bütün yazıları, videoları, podcastleri ve içerikleri merkeziyetsiz bir şekilde takip edebilirsiniz (Youtube dahil) ve etmenizi de şiddetle tavsiye ederim. İçerik takip etmenizde atabileceğiniz en sağlıklı adım olur.
Daha önceden bunun hakkında detaylı bir video yapmıştım. Nedenini o videoda daha detaylı açıklıyorum. Kendim her şeyi RSS ile takip ediyorum.
🫶 Üreticileri Destekleyin
Bütün bunlar hoş ama sevdiğiniz içerik üreticilerinin büyük çoğunluğu hiç para kazanamasa bu işi yapamazdı. Dolayısıyla yapabiliyorsanız sevdiğiniz üreticilere tek seferlik veya düzenli maddi destekte bulunmanızı tavsiye ederim. Maddi bütçeniz ne kadar el veriyorsa. Bu 5₺ de olabilir 500₺ de. Kitle fonlamasının mantığı bu ve birçok içerik üreticisi bu şekilde bağımsız içerik üretebiliyor.
Bana da maddi destekte bulunmak istiyorsanız https://yusufipek.me/destek adresine gidebilirsiniz.
Sonuç
Umarım bu yazı birilerinin daha sağlıklı bir şekilde Youtube'dan içerik tüketmesini sağlar.
Sizin Youtube hakkında veya yukarıdaki alternatifler hakkında düşünceleriniz neler? Siz neler kullanıyorsunuz? Yorumlarınızı bekliyorum. :)