Mastodon
3 dk okuma süresi

⭐ Vanilla OS İnceleme

Biliyorsunuz artık pek fazla dağıtım incelemeyi sevmiyorum çünkü dağıtımlar yenilik getirmiyor. Hemen hemen aynı oluyorlar. Bugünkü bakacağımız dağıtımdaysa bir şeyler farklı.

Vanilla OS
Vanilla OS is an Immutable Linux-based distribution which aims to provide a vanilla GNOME experience.

Video incelemesini izlemek istiyorsanız:

Farklar

Vanilla OS, Ubuntu tabanlı bir dağıtım. Farkıysa iki ana özelliğinden kaynaklanıyor

APX Paket Yöneticisi

Buna websitelerinde paket yöneticisi demişler ama aslında tam olarak paket yöneticisi değil. Bildiğiniz distroboxun değiştirilmiş ve kolaylaştırılmış hali.

APX paketlerinizi /home klasörünüze yüklüyor. Tabii bunlar konteynerler halinde yüklendiği için de sisteminize zarar verme ihtimaliniz çok azalıyor ve kolayca konteynerden de uygulamadan da kurtulabiliyorsunuz.

Bir artı yanı güzel bir grafik arayüzü de getirmişler. Konteyner olarak yüklediğiniz uygulamaları grafik arayüzünden de yönetebiliyorsunuz.

APX'in yaptığı bu işlemi bütün dağıtımlarda Distrobox uygulamasıyla kullanabilirsiniz. Bu konu hakkında detaylı bir video rehberi daha önceden hazırlamıştım.

ABRoot

Vanilla OS'in bir diğer ana özelliğiyse ABRoot. Diğer dağıtımların aksine sisteminizde iki tane root var. Bunların birisi A diğeri B. Sisteminizi ilk başlattığınızda A rootunuzu kullanıyorsunuz. Sistemde bir güncelleme olduğunda değişiklikler B rootunuza yapılıyor ama dikkat edin siz hala A rootunu kullanıyorsunuz.

Bilgisayarınızı yeniden başlatığınızda sistem dosyalarında değişiklik yapıldığı için bu sefer Vanilla OS B rootundan sisteminizi başlatıyor. Sistemin bozulması veya açılmaması durumunda Vanilla OS bunu tespit edip hemen A rootuna geri dönüyor.

Eğer ki sistem açılırsa B rootundan sisteminizi kullanmaya devam ediyorsunuz ta ki yeni bir güncelleme olana kadar. Yeni güncelleme olduğunda bu sefer değişiklikler A rootuna yapılıyor ve bu şekilde dönüp duruyor.

Aslında çok ilginç ve güzel düşünülmüş bir sistem. Kullanıcı bütün uygulamalarını /home klasörüne kurduğu için kullanıcı uygulamalarından zaten bir sıkıntı çıkmıyor. Bu sistemin bir dezavantajı var yalnız. Sisteminizde her zaman iki tane root yüklü olması. Bu da Thinkpad gibi az depolamaya sahip olan sistemlerde pek kullanışlı olmayacağı anlamına geliyor.

İlk İzlenim

  • Yükleyicide ve kurulumdan sonra sistemi tamamen Türkçeleştirmekte sıkıntı yaşadım.
  • RAM kullanımı 1.1 GB seviyesinde. Gnome'a göre aşağı yukarı normal diyebiliriz.
    • Screenshot_20230209_200856
  • 2 tane 20 GB'lık root alanı ayırıyor geri kalanı ise tamamen /home alanı olarak ayırıyor.
    • Screenshot_20230209_200934
    • Düşük alanlı dizüstüler için bu sistem maalesef sorun.
  • Sistem BTRFS ile yapılandırılmasına rağmen içerisinde düzgün çalışan bir snapshot alma sistemi yok. Root için her ne kadar gerekli olmasa da home için kullanışlı olabilirdi.
  • Grafik arayüzü mağazasında sadece Flatpaklar var. Bence APX'i de bir şekilde entegre etmeliler.

Sonuç

VanillaOS paket yöneticisi olarak ve değişmez (immutable) sistem olarak ilginç şeyler yapıyor. Fikir hoşuma gitti ama proje yeni olduğu için gelişmesi gereken yönleri hala var. Şu an kullanılabilir gözükse de ben kullanmazdım. Bir yıl içerisinde iyice cilalanacaktır.