21 Nis 2024 12 dk okuma süresi bülten

🤖 1 Resim 1 Ses İnanılmaz Deepfake: Microsoft Vasa 1 - Hafta 16/2024

Herkese selamlar dostlar yeni bir bültene hoş geldiniz! Bugün 21 Nisan 2024.

Bültende bu hafta Microsoft bir ses dosyası ve bir resimle deepfake yapmanızı sağlayan Vasa 1 adındaki yapay zeka modelini duyuruyor, Windows 11 Insider sürümünde başlangıç menüsüne reklamlar ekleniyor, Threads Türkiye'de geçici olarak kapatılıyor ve Apple, Mac'lerin hala 8 GB RAM'li satılmasının doğru bir karar olduğunu savunuyor.

Hepsi ve daha fazlası aşağıda sizlerle!

🐧 Özgür Yazılım

KDE'ye explicit sync özelliği geldi. Bu da demek oluyor ki NVIDIA kullanıcıları KDE'de artık glitch yaşamayacak ama bunun olması için bir de NVIDIA'nın 555. sürümünü yayınlamasını beklememiz gerekiyor. Birkaç ay içerisinde NVIDIA kullanıcıları Wayland üzerinde çok daha rahat edecek.

ext2 kullanımdan kaldırılmış olarak işaretlendi. ext2 dosya sistemi 19 Ocak 2038'den sonraki tarihleri desteklemiyormuş ve hala ext2 kullanan sistemler varsa ext4'e geçilmesi tavsiye ediliyor. Bu tarihte kim ext2 kullanır ki diye soracak olursanız muhtemelen eski sistemler.

🤖 Yapay Zeka

Bu hafta udio adında bir yapay zeka sitesi ortaya çıktı. İstediğiniz kelimelerle sözsüz veya sözlü müzik üretmenize olanak sağlıyor. Hızlı bir şekilde çalışıyor ve çok ilginç sonuçlar çıkarabiliyorsunuz. Açıkçası kullanınca biraz korkutucu da geliyor çünkü saniyeler içerisinde böylesine müzik üretebilmek ilginç. Ben de birkaç tane ürettim ama telif hakkı var mı yok mu bilmiyorum dolayısıyla videolarda kullanmayı düşünmüyorum. Açık beta süresinde ücretsiz, denemek isterseniz bakabilirsiniz.

Adobe, Premiere Pro uygulamasına üretici yapay zeka özelliklerini getirecek. Yayınlanan videoya baktığımızda inanılmaz güzel bir güncelleme olarak gözüküyor. İstediğiniz herhangi bir objeyi çok hızlı bir şekilde değiştirebiliyorsunuz veya bir sahneyi uzatabiliyorsunuz. Aynı zamanda birçok üçüncü parti yapay zekayla da çalışacakmış. Bir video editörü olarak bir yandan beni heyecanlandırsa da bir yandan korkutucu gözüküyor.

Meta Llama 3 modelini yayınladı. 8B'lik modeli şu ana kadarki en güçlü 8B modeli olarak gözüküyor. Aynı zamanda 70B modeli Gemini Pro 1.5'i ve Claude 3 Sonnet'i bazı testlerde geçiyor. Llama 3'ün açık bir yapay zeka modeli olduğunu da hatırlatalım. Yani kendi sisteminizde lokal olarak kullanabilirsiniz.

Meta, WhatsApp üzerinden gerçek zamanlı resim üretebilmenize izin verecek. Anladığım kadarıyla Meta AI şu an birçok Meta uygulamasına dahil edilmeye başlandı ama henüz Türkiye'de kullanılamıyor. Muhtemelen ilerleyen haftalarda buraya da açılacaktır.

Microsoft bir ses dosyası ve bir resimle deepfake yapmanızı sağlayan Vasa 1 adındaki yapay zeka modelini duyurdu. Sonuçlar inanılmaz... Buna benzer bir şeyi geçtiğimiz haftalarda Google da yayınlamıştı ama korkularından halka açmıyorlar. Eninde sonunda bu teknolojiler herkese açık olacak ve olduğunda muhtemelen yandık çünkü ortalık yalan haberden geçilmeyecek.

🔒 Güvenlik

Telegram'ın Windows uygulamasında .pyzw uzantılı dosyalara tıklandığında otomatik olarak python scriptini kullanıcıya sormadan çalıştırıyor ve bu da kullanıcının zararlı yazılım çalıştırmasına yol açıyor. Tabii bundan gerçekten etkilenen var mı bilmiyoruz çünkü kullanıcının sisteminde python da yüklü olması lazım ve gönderilen dosyaya tıklamış olması lazım. Bu açık kapatıldı ve artık .pyzw dosyasına tıkladığınızda size hangi uygulama ile açmak istediğinizi soruyor.

ABD'deki bir mahkeme şüphelinin telefonunu açmak için biyometrik verilerin zorla kullanılmasında sakınca olmadığına karar verdi. Bu tarz biyometrik verilerle cihazlarınızın açılabilmesindeki en büyük sorun sizin izniniz veya haberiniz olmadan biyometrik verileriniz kullanarak sisteminize erişilebilmesi. Tam güvenlik istiyorsanız, biyometrik veri opsiyonlarını kapatmakta fayda var.

🥸 Mahremiyet

Rekabet Kurumunun aldığı kararla birlikte Threads, Türkiye'de geçici olarak kapatılıyor. Rekabet Kurumu uzun süredir Meta'nın uygulamaları arasında kullanıcı verilerini kombine etmemesi gerektiğini söylüyordu ve hatta bu durumu kale almadığı için günlük ceza kesiyordu. Threads ile Instagram verilerini kullanıcılara düzgün açıklamadan birleştirdiği için Threads'in kapatılmasını istemişler. Bence doğru karar, eğer ki böyle bir veri birleştirme olayı olacaksa olayı daha düzgün açıklamalılar ve çıkma işini daha da kolaylaştırmalılar. AB bu tarz kararlar alınca Meta geri adım atmak zorunda kalıyor ama Türkiye için bunu yapacak mı göreceğiz.

spy.pet adındaki bir site, herkese açık Discord sunucularındaki verileri saklıyor ve satıyor. Mesela bir kullanıcının adını arattığınızda hangi sunucularda olduğunu ve bütün bu sunucularda ne mesajlar yazdığını tek tek görebiliyorsunuz. Her ne kadar herkese açık sunucularda ne yazdığınıza dikkat edin desek de Discord'un bu duruma izin vermesi ilginç bir durum.

AB, Meta'nın para karşılığında takip edilmeme modelini reddetti. AB zorlamalarıyla Meta yeni bir sistem getirmişti hatırlayacak olursanız. Aylık belli bir miktar ödediğinizde Meta sizi takip etmiyor ve reklam göstermiyordu ama artık bunu da yapamayacaklar. Meta bu işin içinden çıkmak için başka bir yol bulması gerekecek.

🎮 Oyun

Sony, Playstation 5 Pro'yu çıkarmaya hazırlanıyor. Görünüşe göre Pro modeli daha güçlü bir GPU ve biraz daha hızlı bir CPU içerecek. Sony, Pro modelinde GPU işlemenin standart Playstation 5'ten %45 daha hızlı olmasını bekliyor.

Vanguard'ın gelmesiyle birlikte League of Legends'ın artık Linux'ta oynanılamayacağını biliyorsunuz. LoL istemcisi sisteminizin Vanguard ile uyumlu olup olmadığını anlamak için bir script çalıştırıyor ve verdiği sonuca göre Linux kullanıcılarının sistemi Vanguard ile uyumlu... Gerçekte öyle değil ama bu script en azından o şekilde tespit ediyor. Geçtiğimiz hafta Riot bir yazı paylaştı ve Linux'ta LoL'ü oynayan 800 kişi olduğunu söyledi. Bana bu sayı saçma gelmişti çünkü sırf bizim toplulukta bile 800'den fazla LoL oynayan Linux kullanıcısı vardır. Belki yanlış tespit etmelerinin nedeni doğru beceremedikleri Vanguard scriptidir...

Apple, mağazasında retro oyun emülatörlerine izin verecek ve bu sefer sadece AB'ye özel değil global olarak herkes buna erişebilecek. İlerleyen günlerde Apple cihazınıza emülatör indirip eski oyunları oynayabilirsiniz.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

Avrupa Parlementosundaki Korsan Partisi satın alınan oyunların oynanılamaz hale gelmesi konusunda eylem alıyor. Geçtiğimiz günlerde Ubisoft "The Crew 1" oyununu oynanılamaz hale getirdi ve bu durum insanların tepki vermesine neden oldu. Korsan partisi de böyle bir durumda kaynak kodlarının açılması ve topluluk tarafından oyunun maintain edilmesi gerektiğini söylüyor. Kaynak kodu açılmasa bile bence satın alınan bir oyunun oynanılamaz hale getirilmesi yanlış ve buna yasal bir önlem şart.

Western Digital 2025 yılında 4 TB'lık SD Kart çıkarmayı planlıyor. Önümüzdeki hafta demo olarak göstereceklermiş. Saniyede 104 MB hızlara da çıkabiliyormuş. MB'lık CD'lerden, GB'lık DVD'lerden nereye geldik. Artık ufacık bir kart 4 TB'lık veri saklayabiliyor.

Apple'ın pazarlama yöneticisi Evan Buyze Mac'lerin hala 8 GB RAM'li satılmasının doğru bir karar olduğunu savundu. Özellikle M3 bilgisayarların 8 GB RAM'li çıkmasını birçok insan eleştirmişti hatırlayacak olursanız ama görünüşe göre Apple'ın bu durum umrunda değil. Apple için 8 GB RAM eklemek pek maliyetli değildir zaten aynı fabrikada seri üretim yapılıyor. Bence premium etiketli bir laptopun bu dakikadan sonra 8 GB RAM ile gelmesi komik. Yönetici abimiz video izlemek ve günlük işleri yapmak için yeterli demiş ama M3 alıyorsam bilgisayarı son gücüne kadar kullanmak isterim ve video düzenleme gibi işler de yapmak isterim. 8'den 16'ya çıkmak için 200 dolar vermek çok saçma. 8 ile gelmesi çok saçma...

Windows 11 Insider sürümünde başlangıç menüsüne reklamlar ekleniyor. Bir sonraki Windows'u açışınızda başlangıç menünüzde önerilenler kategorisi altında uygulamalar görebilirsiniz. Insider sürümünde bu durumu ayarlardan kapatmanıza olanak sağlasalar da ana sürüme gelecek mi ve gelirse aynı şekilde kapatılmasına izin verilecek mi şimdilik bunlar soru işaretleri. İşletim sistemi seviyesinde reklamlara maruz kalmak en sevdiğim şey. :)

Bazı Windows 10 kullanıcıları Windows 11'e Intel Smart Sound Technology sürücüsü yüzünden geçemiyordu ve bu durum 29 ay sonra çözüldü. Eğer ki siz de bu durumdan dolayı Windows 11'e geçemiyorduysanız artık yükseltebilirsiniz.

YouTube yayınladığı bir blog yazısında reklam engelleyen mobil uygulamaların önüne geçeceğini duyurdu. YouTube API'nı kullanarak reklam engelleyen uygulamalarda kullanıcılar artık video izlerken sorun yaşayacakmış. Tabii kullandığınız bu uygulama YouTube API'nı kullanmıyorsa muhtemelen bu durumdan etkilenmeyecektir.

AB'deki Apple kullanıcıları artık iOS'e webden uygulama yükleyebilecek ama bu webden yükleme muhabbeti Android'de olduğu gibi APK şeklinde değil. Dağıtıcının Apple'dan onay alması lazım ve onaydan sonra kendi sitesine bir bağlantı koyuyor, siz o bağlantıya tıkladığınızda uygulamayı Apple'ın API'ı üzerinden kuruyorsunuz. Yani öyle bağımsız bir şekilde APK yayınlayıp kurmak söz konusu değil. Aynı zamanda burada 1 milyon yükleme üzerindeki geliştiricilerden kullanıcı başına 0.50€ ödeme de hala geçerli. Daha önce konuştuğumuz gibi, değişen bir şey yok...

Yılların Nouveau geliştiricisi Ben Skeggs NVIDIA ekibine dahil oldu ve yine Nouveau'ya katkıda bulunmaya başladı. Bence açık kaynak geliştiricinin NVIDIA'ya katılması güzel bir şey. Günün sonunda Linux'taki NVIDIA sürücülerinin daha başarılı olmasını sağlayacağını düşünüyorum.

YouTube Android uygulamasında varsayılan olarak AV1 çözücüsüne geçiyor. AV1 günümüzde kullandığımnız H264 çözücülerinden daha kaliteli ve verimli olsa da bataryayı hızlı yiyor ve bu durumdan bazı Android kullanıcıları şikayetçi. Siz ne düşünüyorsunuz? Son güncellemelerden sonra YouTube'un daha fazla batarya kullandığını tespit ettiniz mi?

🎥 Ne Üretiyorum?

Bu hafta sisteminize nasıl kendi DNS sunucunuzu ve Pi-Hole'u kurabileceğinizi gösteriyorum.

💽 Haftanın Yazılımı

Bu haftaki yazılımımız bir web uygulaması: MarkdownDown

Herhangi bir internet sayfasını MarkDown'a çevirmenize olanak sağlıyor ve GPT filtreleri de uygulayabiliyorsunuz, böylece sayfayı çok daha derli toplu bir şekilde kaydetmenize olanak sağlıyor.

Bu haftaki bültenimizin de sonuna geldik, haftaya görüşmek üzere!