7 May 2023 12 dk okuma süresi bülten

🥊 Microsoft ve Google Kavga ediyor! - Hafta 18/2023

Yeni bir pazar sabahından herkese selamlar dostlar! Umarım keyifleriniz yerindedir ve bu haftaki haberlerimiz arasında Microsoft, Chrome'un tek tıkla varsayılan tarayıcı olmasını engelliyor, Fedora yeni bir spin çıkarıyor, Apple ve Google iş birliğiyle bluetooth takip olayını çözmeye çalışıyor.

Detaylar ve daha fazlası aşağıda. Keyifli okumalar dilerim!

🐧 Özgür Yazılım

⌨️ "Sudo" komutunu kullandığınızda ve şifrenizi yanlış girdiğinizde hemen altında "bu olay rapor edilecek." yazıyordu ancak bu bazıları için kafa karıştırıcı olabiliyor. Bu durum kime rapor edilecek? Normalde Linux makinenizin admin e-postası kayıtlıysa ona rapor ediliyor ancak yeni kullanıcıların bunu bilme gibi bir durumu yok. Dolayısıyla bu ayın başında bunu kaldırdılar ancak sonrasında bu uyarıyı mail gönderildiğinde gösterilecek şekilde değiştirdiler.

🤠 Fedora'nın değiştirilemez işletim sistemleri olduğunu biliyorsunuz. Bugüne kadar Fedora Silverblue ve Fedora Kinoite vardı. Bunlar GNOME ve KDE masaüstü ortamlarını sunuyorlardı ve görünüşe göre Fedora buna bir yenisini daha eklemek istiyor. Fedora Onyx, Budgie masaüstü ortamını sunan yeni değiştirilemez işletim sistemleri olacak.

🔴 OBS 29.1 yayınlandı! Bu sürümün en büyük özelliği yayıncılar Youtube'dan AV1 kod çözücüsünü kullanarak yayın yapabilecek. Yalnız bu çözücüyü sadece modern ekran kartları destekliyor. GTX 1050 Ti ile maalesef ben kullanamıyorum.

💾 Linux 6.4 çekirdeğine gelen bir güncellemeyle birlikte DM ön belleği %25'e kadar hızlanıyor! DM ön belleği diskinizle uygulamalar arasında veri aktarımını sağlayan bir alt sistem. Günlük kullanımınızda %25 farkı hisseder misiniz bilmiyorum.

🦣 Mastodon'a kayıt olma kolaylaşıyor. Artık kullanıcılar kayıt olurken ek olarak sunucu seçmekle uğraşmayacak varsayılan sunucuya gidecek. Sonrasındaysa isterlerse değiştirebilecekler. Merkeziyetsiz sistemler açısından baktığımızda çok iyi bir gelişme değil ama en azından yeni kullanıcıların kafası karışmadan kayıt olabilecek. Birçok kişi kayıt esnasında Mastodon'u kullanmaktan vazgeçebiliyordu.

🏛️ FSF vergilerle ödediğimiz kodun halka açık olması yönünde yetkililere bir açık mektup gönderecek. Türkiye'deki bireyler de katılabiliyor. İsmimi yazdırdım, istiyorsanız siz de imzalayabilirsiniz.

📦 Biliyorsunuz Flathub'da sadece özgür yazılımlar yok. Chrome, Discord gibi bir sürü özel mülkiyet yazılım da mevcut. Artık Flathub'a sadece özgür olan yazılımları filtreleme özelliği geldi. Güzel bir gelişme.

🤖 Yapay Zeka

🧑‍⚕ Yapılan bir araştırmaya göre yapay zekaların hastalara yazdığı mesajlar doktorların yazdığından daha empatik ve kaliteli geliyor. Tabii bu doktorlar artık gereksiz demek değil ama belki hastalarla iletişimde hala geliştirebileceğimiz noktalar vardır.

🧑‍🔧 IBM, YZ'nin yerini alabilecek işlerdeki insan alımlarını durdurma kararı aldı. CEO Arvind Krishna şu an insanların şirkette yaptıkları birçok işin önümüzdeki 5 yıl içerisinde %30'unu yapay zekanın yapacağını tahmin ediyor.

📔 Yeni keşfettiğim bir YZ projesi Youtube videolarını özetlemenizi sağlıyor. Kendi videolarımda denedim gayet güzel çalışıyor. Ancak 30 dakikadan sonrası ücretli. Yine de birçok videoda kullanılabilir.

🦿 Microsoft özel şirketlerin mahremiyetine önem verecek bir ChatGPT sunmayı planlıyor ancak fiyatı normalin 10 katında olabilir. Normal şartlar altında API'dan da ChatGPT'yi kullansanız çıktılar sunucuda 30 gün boyunca kalıyor dolayısıyla birçok şirket özel konularda GPT kullanmak istemiyor. Bence bunun çözümü GPT'nin veya donanımın ucuzlaşması ve bu tarz sırların kendi bilgisayarlarınızda tutulması olur.

🔒 Güvenlik

🔑 FSF e-postalarda nasıl uçtan uca şifreleme kullanabileceğinizi bu güzel yazısında açıklıyor. Bugüne kadar nasıl e-postaları daha güvenli bir şekilde atabileceğinizi merak ettiyseniz bu yazıyı okuyabilirsiniz ve [email protected] adresine şifrelenmiş bir e-posta gönderebilirsiniz. :)

🔓 Chrome yeni 117 güncellemesiyle adres çubuğundan kilit işaretini kaldıracak. Bu işaret sitede HTTPS'in olup olmadığını bizlere gösteriyordu ve internetin ilk dönemlerinde önemliydi. Çünkü HTTP olmadığında bütün verileriniz herkesin gözlemleyebileceği bir şekilde internet üzerinden gidiyor. Chrome ekibiyse artık bu işarete ihtiyaç olmadığına hatta hackerların bunu kendi avantajına kullandığını düşünüyor. Zaten bütün siteler HTTPS kullanıyor. Özellikle "Bu site güvenli" diye bir uyarı çıkarmaya gerek yok diyorlar kısacası. Bence mantıklı zaten HTTP siteye eriştiğinizde önünüze kırmızı bir ekran çıkıyor.

✅ Gmail, güvenilir şirketlerden gelen e-postaları mavi tik ile gösterecek. Aslında birçok kişinin oltalama saldırılarına sürekli düştüğünü düşününce fena bir çözüm değil. İnsanlarda güzel bir alışkanlık yaratabilir.

🎮 Oyun

🧟 Bu hafta pek oyun haberimiz yok ama Linux kullanıcıları için güzel bir haber vereyim artık Dead by Daylight Linux'ta çalışıyor! Easy Anti Cheat olayını çözmüşler.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

🐦 Elon Musk Twitter'a üyelik sistemi getirdi. Tıpkı Youtube katıl gibi. Artık sevdiğiniz içerik üreticilerine Twitter üzerinden üye olup ek paylaşımlarına erişebileceksiniz.

💻 Intel uzun süredir işlemcilerine hep "i" ön eki vererek gidiyordu artık bu "core ultra" olarak değişecek. Neden böyle bir karar aldıklarını bilmiyorum. Aşinalık her zaman daha iyi değil midir? Bir de nedense core ultra ismi çok hoşuma gitmedi.

📱 Apple ve Google el ele verip Bluetooth takip cihazlarıyla izinsiz bir şekilde insanların takip edilmesini önlemeye çalışıyor. Bunun için bir teknik dokümanı IETF'e vermişler ve gelen geri bildirimler doğrultusunda ikili dokümanda geliştirmeler yapacak. Teknik dokümanı henüz incelemedim ama Airtagler Türkiye'de pek popüler olmasa da yurt dışında insanlar kullanıyor. İzinsiz takip oralarda problem olmaya başladı.

🕸️ Microsoft ile Chrome kavga ediyor. Chrome'u tek tıkla varsayılan tarayıcı yapmanızı sağlayan özelliği Microsoft güncellemeyle bozuyor. İşin daha da kötüsü Windows Enterprise kullanıcıları bu güncelleme yüzünden her Chrome'u açtıklarında Windows ayarlar sayfası açılıyor ve bunun da neden sinir bozucu olduğunu anlayabilirsiniz. Chrome sırf bunun yüzünden tek tıkla varsayılan tarayıcı yapma özelliğini tarayıcılarından kaldırdı.

🪟 Görünüşe göre Microsoft, Teams ve Outlook bağlantılarının varsayılan olarak sadece Edge'de açılmasına karar verdi ve bu konu hakkında IT adminlerine haber gönderdi. Yalnız insanlar bu değişime de kızgın. Microsoft, bilgisayarınızın sizin kişisel bilgisayarınız olmasına izin vermiyor. Varsayılanlara bu kadar karışmak hiç hoş değil.

🇺🇦 Ukrayna taretleri kontrol etmek için Steam Deck kullanmaya başladı. Ne desem bilemedim. 😄

💬 Discord'ta artık tag olayı bitiyor. Kendi kullanıcı adınızı seçebileceksiniz. Tag olayını zaten hiç sevmiyordum. Kullanıcı adı gelmesi daha mantıklı oldu. Eski kullanıcı adlarınız da güncellemeden sonra çalışmaya devam edecek.

🔴 Haftada İki Canlı Yayın?

Bu hafta bültende hangi konu hakkında konuşsak diye düşünürken aklıma haftada iki canlı yayın yapma fikri geldi. Açıkçası Youtube'a içerik üretme açısından baktığımızda benim için en kolayı canlı yayınlar. Çünkü video, shorts ve teknoloji raporlarını hazırlayıp yayınlamak saatler alıyor. Canlı yayındaysa tek tuşa basıp sizlerle konuşuyorum.

Sürekli canlı yayın yapmanın bir sıkıntısı herkes canlı yayınları sevmiyor ve canlı yayın bildirimleri gelince abonelikten çıkabiliyorlar ama bir yandan siz de uzun süredir konsept yayınları istiyordunuz. Belki haftadaki bir canlı yayınımızda dağıtım kurabilir ya da farklı bir şey de yapabiliriz.

Aynı zamanda herkes Pazar günü de canlı yayınlara gelemiyor dolayısıyla ek olarak Cumartesi yayınımızın olması da iyi olabilir diye düşünüyorum.

Siz iki canlı yayın yapma konusunda ne düşünüyorsunuz?

📺 Ne İzliyorum?

☕ İçtiğiniz Çay/Kahve Size Zarar Veriyor Olabilir mi?

Çok çay tüketen bir toplumdaki bireyler olarak izlemelisiniz.

🤖 ChatGPT Will Change the World Similar to the Birth of the Internet

Derek abimizin GPT yorumu. Genel hatlarıyla düşüncelerine katılıyorum.

📃 OpenOffice The Office Suite That Will Never End

Geçen hafta konuştuğumuz OpenOffice olayını Brodie Robertson videolaştırmış. OpenOffice'te bayağı bir gariplik var.

📚 Ne Okuyorum?

♟️ Why teens are suddenly obsessed with chess

Satrança genel anlamda çocukların ilgisi artıyor ama neden? İlginç bir şekilde benim de etrafımda gözlemim böyle. Bu olayın sadece yurt dışında olduğunu düşünmüyorum.

💀 The EARN IT bill is back. We've killed it twice, let's do it again!

Uzun süredir bültene dahil etmediğim bir konu ABD'de uçtan uca şifrelemeyi kaldırmak için siyasiler yasa çıkartmak istiyor. Bunu önceki senelerde de yapmışlardı ancak kabul edilmemişti. Bu yıl tekrar geliyor. Tutanota bu konu hakkında güzel bir yazı yayınlamış. Gelişmeleri ben de takip ediyorum ve ilerleyen haftalarda sizlere sunacağım.

🎥 Ne Üretiyorum?

Bu haftaki ilk videomuzda Custom ISO'ların neden zararlı olabileceğini sizlere anlatıyorum.

Diğer videomuzdaysa telefonunuzu nasıl webcam yapabileceğinizi anlatıyorum ki Linux kullanıcıları için özel bir kısım da mevcut. :)

💽 Haftanın Yazılımı

Bu haftanın yazılımı Kodi! Eminim bir çoğunuz bu yazılımı duydunuz ama yine de bilmeyenler olabileceği için yazmak istiyorum

Bu yazılımın bir sürü kullanım amacı var ama genel olarak diskinizdeki medyaları isimlendirip, resimlendirip güzel bir şekilde kontrol etmenizi sağlıyor.

Hemen hemen bütün Linux dağıtımlarının ana depolarında var. Diğer işletim sistemleri içinse aşağıdaki adrese gidebilirsiniz!

Bu bültenin sonuna geldik dostlar. Akşam yayında görüşmek üzere!