14 May 2023 15 dk okuma süresi bülten

📹 Youtube Reklam Engelleyicilerini Blokluyor! Hafta 19/2023

Herkese selamlar dostlar! Bugün büyük gün, seçimler var. Umarım kazasız belasız güzel bir seçim geçiririz. Yalnız teknoloji haberlerimiz her hafta olduğu gibi devam ediyor!

Bu hafta Youtube reklam engelleyicilerini bloklamayı test ediyor, Firefox 113 yayınlanıyor, MSI'da büyük bir sızıntı gerçekleşiyor ve Google Bard herkese açılıyor. Detaylar ve daha fazlası aşağıda. Keyifli okumalar!

🐧 Özgür Yazılım

Firefox 113 yayınlandı. Bu sürümde öne çıkan özelliklerin arasında daha iyi bir şifre oluşturma mekanizması, erişilebilirlik motorlarında iyileştirmeler, AV1 resim formatı desteği yer alıyor. Daha fazlasına aşağıdaki bağlantıdan bakabilrisiniz.

Firefox'un varsayılan arama motoru bildiğiniz üzere Google. Anlaşma bu sene bitiyormuş ve görünüşe göre Microsoft Firefox'ta Bing'i varsayılan yapmak istiyor. Benim için sorun yok zaten hemen arama motorlarımı değiştiriyorum. Firefox daha fazla para kazanacaksa anlaşmayı alabilir.

Bu hafta keşfettiğim projelerden birisi Ubuntu kurulumundaki gereksiz ögeleri kaldırmanıza olanak sağlıyor ve vanilla Gnome deneyimi yaşıyorsunuz. Scripti çalıştırdığınızda snapler, temalar, kaldırılıyor ve flatpak kullanılıyor. Belki bir gün işinize yarar.

🤖 Yapay Zeka

Size daha önceden bir videomda türetici yapay zekaların nasıl eğitildiğini anlatmıştım. Genel olarak kelimenin sonrasını tahmin etme üzerine kuruluydu. Ancak Meta ImageBind adında yeni çıkarttığı modelle birlikte sadece kelimenin sonrasını takip ederek değil, resmin derinliğiyle ve seslerle de modeli eğitmiş. Farklı bir yaklaşım bakalım sonuçlarını yakında daha net görürüz.

Google aramalarına yapay zekayı entegre edecek. Yayınlanan resimlere baktığımızda aramanıza yardımcı olabilecek bazı konuları yapay zekanın yazdığını görüyoruz. Örneğin "havuz partisi için bluetooth hoparlör" yazdığınızda satın almada nelere dikkat etmeniz gerektiğini söylüyor. Kağıtta güzel gözüküyor ama bakalım yayınlanınca nasıl olacak.

Google Bard'ın İngilizce versiyonuysa bütün dünyaya açıldı. Ben özetleme için kullandım biraz fena değil.

Google'da bir görüntüye tıkladığınızda o görüntünün ilk hangi websitesinde çıktığını bulabileceksiniz. Böylece resmin yapay zeka mı olup olmadığı daha rahat anlaşılabilecek.

Yapay zeka şirketlerinden birisi token sınırını arttırıp 100K'ya çıkartıyor. ChatGPT'de şu an en fazla 32K var diye biliyorum. Bu da çok rahat uzun PDF'leri kitapları bile yapay zekanın işlemesi demek. Anladığım kadarıyla kısa sürede de işleyip cevap verebiliyor. Makalede bunun 75 bin kelimeye tekabül ettiği yazıyor. Ortalama New York en çok satanlar listesindeki bir kitabın 99 bin kelimesi varmış. Bir çok kitabı yapay zekaya okutabilmeye hazır olun.

Google yazıdan müzik üretmenizi sağlayan yapay zekayı teste açıyor. Örneklere baktım çok güzel şeyler çıkarmış. Bir de bunu projelerimizde kullanmaya izin verirse şahane olur ama bu konu muallak zannedersem. Çünkü kayıt şirketleri şu an yapay zekadan acayip rahatsız. Yakın zamanda bu konu hakkında dava üstüne dava görmemiz muhtemel.

🔒 Güvenlik

Twitter'da çıkan bir açık nedeniyle sadece arkadaşlarınızla paylaştığınız Tweetler herkese gözüktü. Hatta normalde görmemeniz gereken tweetlere cevap yazıp beğenebiliyordunuz. Kısa bir süre sonra açık düzeltildi.

Linux çekirdeğinde keşfedilen bir güvenlik açığı lokal kullanıcıların yetki yükseltip sudo olmasına neden oluyor. Bu açık ilginç bir şekilde nf_tables ile alakalı. nf_tables bildiğiniz üzere IPTables, UFW veya firewalld uygulamalarının kullandığı bir paket. Açık kapatılmış dolayısıyla güncellemeleri yapmanızda fayda var.

Windows Mayıs güncellemesiyle 8 yetki yükseltme açığı, 4 güvenlik özelliğini bypass etme açığı 12 uzaktan kod çalıştırma açığı ve 6 sıfır gün açığını kapatıyor. Güncellemelerinizi mutlaka yapın.

Artık Github'a yanlışlıkla API anahtarınızı göndermeye çalışırsanız commitinizi otomatik olarak engelleyecek. Önceden engellemiyor ama bildirim gösteriyordu. Bunun olması daha iyi çünkü bildirimleri uzun süre görmeyebiliyorsunuz.

MSI kaynak kodu ve özel anahtarları çalındı ve bu anahtarların iptal dosyası yok. Yakın zamanda muhtemelen zararlı MSI yazılımları göreceğiz. Anahtarlar iptal edilemediği için de zararlı olup olmadığını ilk bakışta anlamak zor olacak.

Twitter uçtan uca şifrelemeli mesajları aktif hale getiriyor ama şu an sadece ücretli üyelik olanlar için açık. Umarım bu beta sürecinde diye böyledir yoksa uçtan uca şifrelemeyi sadece üyeli kullanıcılar açmak saçmalık olur.

🎮 Oyun

Roblox, yeni istemcileriyle birlikte Linux kullanıcılarını engelliyorlar. Artık Linux kullanıcıları anti-cheatten dolayı Roblox oynayamayacak. Her ne kadar bunu yapsalar da neden yaptıklarını açık açık söylüyorlar. Birçok şirket açıklama yapmaya ihtiyaç bile duymazdı. Umarım ileride destek terar geri gelir.

itch.io deprem için bir paket düzenlemiş. Bağış yaparak oyunları hesabınıza alabilirsiniz.

Eski oyunları Linux'ta daha performanslı oynamanızı sağlayan D8VK'nin 1.0 sürümü yayınlandı. Eski oyunlardan kastım DirectX 8 kullanan oyunlar.

Asus ROG ALLY fiyatı resmen yayınlandı. Alt modeli 599 dolarken üst model 699 dolar. Deck'ten daha iyi performans verdiği ve daha iyi bir ekranı olduğuysa aşikar. Yalnız batarya, kullanım ve yazılım konusunda ne kadar iyi onu detaylı testlerde göreceğiz.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

Görünüşe göre Microsoft bu sefer de ayarlar kısmına kendi ürünlerinin reklamlarını koymayı planlyor. Bu özellik henüz normal versiyonlara gelmedi ama test versiyonlarında görebiliyorsunuz. Ne diyelim Allah Windows kullanıcılarına sabır versin. 😄

Türkmenistan 2022 yılında 4.4 milyon ton metan sızdırdı ve bu sayı Birleşik Krallığın tüm karbon emisyonundan daha fazla. Birleşik Krallıkla karşılaştırmamızın nedeni bu makale Guardian'dan geliyor. Yalnız metan karbondioksitten 80 kat daha fazla sıcaklığa neden oluyor. Bunu çözmesi de görece kolaymış umarım yakın zamanda bu konuya el atarlar.

Yapılan bir araştırmaya göre D vitamini almak kanser hastalarının daha uzun süre yaşamasını sağlıyor. Lisedeki hocam D vitamininizi ölçtürün ekstra not vereceğim dersten demişti. D vitamini önemli dostlar bu araştırma doğru olmasa bile D vitamininize bir baktırtın. Ben en son baktırdığımda normal değerdeydi ve çok sevindim çünkü her seferinde hep düşük çıkıyordu. Sabah koşularım etki etmiş olsa gerek.

Reduced cancer mortality with daily vitamin D intake

Vitamin D intake could reduce cancer mortality in the population by twelve percent - provided the vitamin is taken daily. This was the result of an evaluation of 14 studies of the highest quality conducted at the German Cancer Research Center with a total of almost 105,000 participants.

Deutsches Krebsforschungszentrum

Uzun zamandır ilginç bir şekilde duymadığımız Clearview, Fransa'dan yine ceza yemiş. Daha önce bu kanalda duymadıysanız, Clearview izinsiz bütün fotoğrafları tarayıp polislerle işbirliği yapan bir AI uygulaması. Daha AI bu kadar yaygınlaşmadan önce bile bu arkadaşlar iş yapıyordu. Son zamanlarda hiç duymamamıza şaşırdım açıkçası.

Google bu hafta yeni ürünlerini tanıtmak için bir konferans yaptı ve en çok ilgi çekenlerden birisiyse Magic Editor. Bu uygulamayla insanların ve nesnelerin yerini değiştirebiliyorsunuz ve eksik kalan kısımları AI otomatik olarak tamamlıyor. Aynı zamanda resimdeki belli nesneleri seçip daha keskin yapabiliyor veya rengini değiştirebiliyorsunuz. Önceden GIMP, Photoshop ile yaptığınız bir çok şeyi hızlıca bu uygulama üzerinden yapabiliyorsunuz.

Google kendi katlanabilir telefonunu yayınladı. 7.6 inç ana ekranı ve 5.8 inç harici ekranı mevcut. Tensor G2 yongasıyla geliyor. 12 GB RAM ve 512 GB depolama alanı var. Fiyatıysa 1800 dolar. Kısa incelemelere baktım güzel gözüküyor. Böyle bir şey denemek isterdim. Özellikle Pixel cihazlara GrapheneOS kurabildiğimizden daha da çok cezbedici geliyor. Belki ileride deneme şansım olur.

Youtube reklam engelleyicilerini bloklamayı test ediyor. Artık bir reklam engelleyicisiyle siteye girdiğinizde önünüze devre dışı bırakmanızı isteyecek bir uyarı çıkacak. Muhtemelen bunu aşmanın da yolları bulunur. Ben bir içerik üreticisi ve tüketicisi olarak, üreticilerin desteklenmesini istiyorum ama insanların reklam engelleme hakkının da olduğunu düşünüyorum.

✂️ Davinci Resolve ve Linux

1 aydır video düzenlemek için Davinci Resolve'un ücretsiz sürümünü kullanıyorum ve artık tamamen Resolve'a geçtiğimi söyleyebilirim. Evet özgür yazılım değil ama işleri gerçekten çok kolaylaştırıyor. Normalde bir editi 3 saatte yapacaksam 1-1.5 saatte yapmamı sağlıyor ve bildiğiniz üzere vakit nakittir. Yine de Kdenlive'ın gelişimini yakından takip ediyorum ve bir gün en iyi video editörlerinden birisi olacağını ümit ediyorum. Ne de olsa kanalda en çok Kdenlive'ı kullandım.

Bu haftaki yazımızda Davinci Resolve'da nasıl videoları dönüştürdüğümü sizlere kısaca anlatmak istiyorum çünkü Linux'ta Resolve'un ücretsiz sürümü maalesef normal mp4 ve aac formatını açmıyor. Dolayısıyla mov veya mpeg4 dosyasına önceden çevirmeniz gerekiyor.

.mov formatı çok fazla alan kapladığı için ben mpeg4 formatını tercih ettim. Aşağıdaki script mkv veya mp4 dosyanızı mpeg4 formatına çevirecek. Ses dosyasını da flac olarak çevirecek.

#!/bin/bash  
  
# Check that one argument was provided  
if [ "$#" -ne 1 ]; then  
   echo "Usage: $0 <input_file>"  
   exit 1  
fi  
  
# Get input file name and extension from command line argument  
input_file="$1"  
input_file_name=$(basename "$input_file")  
input_file_extension="${input_file_name##*.}"  
input_file_name="${input_file_name%.*}"  
  
# Set output file names  
output_mp4="$input_file_name-converted.mp4"  
output_flac="$input_file_name-converted.flac"  
  
# Run both commands on input file  
ffmpeg -i "$input_file" -c:v mpeg4 -q:v 2 -an -f mp4 "$output_mp4"  
ffmpeg -i "$input_file" -vn -c:a flac "$output_flac"  
  
echo "Conversion complete"

Mpeg4'e çevirdiğimde 30 dakikalık bir video yaklaşık 3.6 GB ediyor ve Linuxtaki identity programıyla görüntü kalitesini karşılaştırdığımda gözle görülür bir kayıp fark edemiyorum.

Düzenlememi bitirdikten sonra çıktımı aşağıdaki gibi alıyorum.

Tabii bu çıkan dosya da oldukça büyük oluyor. Bunu tekrar h264_nvenc çözücüsüyle aşağıdaki scripti kullanarak işliyorum.

!/bin/bash  
  
# Set input filename from command line argument  
input_filename="$1"  
  
# Set output filename  
output_filename="${input_filename%.*}-converted.mp4"  
  
# Run ffmpeg command to convert video  
ffmpeg -hwaccel nvdec -y -i "$input_filename" -c:v h264_nvenc -qp 24 -preset p5 -profile:v high -c:a aac -map_chapters 0 "$output_filename"  
  
echo "Conversion complete. Output file: $output_filename"

Umarım bir şekilde işinize yarar!

📺 Ne İzliyorum?

👴🏻 The Ben Franklin Effect

Benjamin Franklin'in nasıl düşmanlarıyla dost olabildiğini anlatan 53 saniyelik shorts.

📱 Google's new Foldable Phone is Weird.

Mrwhostheboos'tan Pixel Fold incelemesi.

📚 Ne Okuyorum?

🍊 Ed Sheeran, Once Again, Demonstrates How Modern Copyright Is Destroying, Rather Than Helping Musicians

Ed Sheeran'ın bile sürekli telif haklarıyla davalara gittiğini biliyor muydunuz? Ben bilmiyordum ve ilginç bir okuma oldu.

📦 Building the Micro Mirror Free Software CDN

Linux kullanıcıları olarak paketlerimizi, paket yöneticimizden hızlıca ve güzelce indirebiliyoruz ama nasıl bütün bu sistem ücretsiz çalışıyor? İnsanlar bunun güzel bir şekilde devam edebilmesi için neler yapıyorlar?