24 Eyl 2023 12 dk okuma süresi bülten

🧱 38 TB Microsoft Verisi Sızdırıldı! - Hafta 38/2023

Herkese selamlar dostlar! Yeni bir bültene hoş geldiniz bugün 24 Eylül 2023.

Bültende bu hafta Türk Telekom internete zam yapıyor, GNOME 45 yayınlanıyor, Microsoft'un verileri sızdırılıyor ve Unity fiyat politikasında geri adım atıyor. Hepsi ve daha fazlası aşağıda sizlerle!

🐧 Özgür Yazılım

Ubuntu 23.10 snap uygulamalarında varsayılan olarak Wayland tercih edilecek. Snap'i her ne kadar pek sevmesek de snap de geleceğe doğru ilerliyor.

Wordpress'in dağıtık ağlarda çalışması için bir eklenti geldi. Bunu etkinleştirdiğiniz takdirde Wordpress paylaşımlarınız dağıtık ağa dahil olacak ve diğer insanlar sizi Mastodon, Lemmy gibi platformlardan takip edebilecek. Güzel gelişme.

Nouveau sürücülerine gelen yeni bir güncellemeyle birlikte artık RTX 20 ve 30 kartlarında reclocking yapılabilecek. Bu da açık kaynak NVIDIA sürücülerinde daha iyi performans demek ama bu yamayı yaptıktan sonra Nouveau'yu maintain eden yazılımcı ayrıldığını da açıkladı. Yazılıma yıllardır kendisi baktığı için kötü bir haber.

GNU bu ay 40. yaşına girecek. Doğum gününü kutlayalım. Join us now and share the software. :)

GNOME 45 resmi olarak yayınlandı. İçerisinde birçok iyileştirme var. Öne çıkanlara bakacak olursak GNOME Shell'e resmi aydınlık teması geldi. Artık GNOME video izlerken ve ekran görüntüsü alırken mümkün olduğunda GPU'yu kullanacak. Bir uygulama kamerayı kullandığında yukarıdaki barda gösterecek ve yük altındayken fare imleci daha akıcı bir şekilde hareket edecek. Diğer birçok değişikliği görmek için aşağıdaki bağlantıya gidebilirsiniz.

Linux 6 yıllık LTS sürümlerinden vazgeçecek. Nedeniyse takıma çok fazla yük getirmesi. Önceki 6 yıllık LTS sürümleri hala 6 yıl boyunca desteklenmeye devam edecek ama yeni çıkan LTS sürümler eski sistemde olduğu gibi sadece 2 yıl boyunca LTS sürümde kalacak.

Mastodon'un yeni sürümü yayınlandı. Artık arama filtreleri daha detaylı çalışıyor ve yeni kullanıcıların Mastodon'u keşfetmesi kolaylaştırılıyor. Bütün değişikliklere aşağıdan bakabilirsiniz.

🤖 Yapay Zeka

Bard'a yeni gelen özelliklerle birlikte artık Google Lens üzerinden resim yükleyebileceksiniz. Artı birçok Google ekosisteminde var olan Gmail, Dokümanlar, Drive gibi uygulamalarla da entegre bir şekilde çalışacak.

OpenAI yeni resim üretme modeli DALL-E 3'ü yayınladı. Artık daha kompleks yazıları rahat takip edebiliyormuş. Açıkçası bu tarz YZ ile üretilen resimleri görünce insanın ağzı açık kalıyor ama ben böyle bir resim üretemiyorum kendim deneyince. Demek ki iyi komut yazamıyorum. 😄

Yazarlar sendikası OpenAI'ı birçok yazarın içeriğini kullanarak YZ'larını eğittiği için OpenAI'ı dava etti. Daha önceden de bireysel birçok yazar dava etmişti ama bakalım henüz bir sonuç çıkmadı.

Japonya'daki araştırmacılar tavukların sesini YZ ile filtreleyerek tavukların ne durumda heyecanlı, mutlu, üzgün olduğunu anlayabiliyorlar. İlginç bir çalışma belki YZ sayesinde hayvanlarla daha iyi anlaşabiliriz.

🔒 Güvenlik

Microsoft'un 38 TB'lık verisi sızdı. Nedeniyse bir kullanıcının SAS token süresini fazla uzun vermesi. Bu verilerin içerisinde çalışan verileri, anahtarları ve mesajları var. Aynı zamanda sızdırılan dokümanlar arasında Phil Spencer'ın Nintendo'yu almak istediği ortaya çıktı. Üstüne Microsoft'un yeni Xbox'ı 2028'de yayınlamak istediği gibi şeyler de ortaya çıktı.

YouTube'u taklit eden Android uygulamasını kurduğunuz takdirde aramalarınıza, mikrofonunuza, kameranıza erişebiliyor ve bu verileri kendisine gönderiyor. Reklam engelli YouTube izleyeceğim derken bu tarz uygulamalar kurabilirsiniz. Dikkatli olun derim.

Signal uçtan uca şifreleme mekanizmasını kuantum bilgisayarlara karşı daha dayanıklı olacak şekilde güncelledi. Konuya açıklık getirmek gerekirse şu anki şifreleme algoritmalarını kuantum bilgisayarlar kıramıyor ancak gelecekte daha iyi hale gelmeleri ön görüldüğünden bu tarz güçlendirmeleri birçok uygulama yapıyor ve Signal da bunlardan birisi oldu.

Geçen hafta FDM'de bir zararlı yazılım yüklendiğini konuşmuştuk. FDM sizin bilgisayarınızda bu zararlı yazılımın yüklenip yüklenmediğini anlamak için bir script yayınladı. Eğer ki vakti zamanında FDM'i sitesinden kurduysanız mutlaka bakın ve script zararlı yazılımı tespit ederse sisteminizi yeniden yükleyin. FDM de öyle bir durumda sisteminizi yeniden yüklemeyi tavsiye ediyor.

🎮 Oyun

Unity fiyat politikası konusunda bir adım geri attı. Yükleme başına para alma hala geçerli ama sadece 1 milyon dolar üzerinde para kazanıyorsanız ve 1 milyondan fazla indirme aldıysanız geçerli olacak. Onun altındaki herkes eski sistemi kullanmaya devam edecek. İyi yönde bir adım ama hala geçen hafta sorduğumuz birçok soruyu cevaplamıyor.

Unity'nin patronları duyurudan önce Unity hisselerini satmışlar. Eğer doğruysa bunun cezası olabilir çünkü içeriden bilgili hisse alma/satma yasak olmalı.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

Telegram'a kripto cüzdanı gelecek. Teknik olarak arkadaşına mesajlaşma üzerinden para gönderme kulağa hoş geliyor ama mesajlaşma uygulamasının bu kadar farklı şeyi yapması hoşuma gitmiyor. Bir de buna anonim olarak kayıt olma kolaysa yasa dışı işler de dönebilir. Telegram'da genelde neler dönüyor zaten az çok biliyorsunuzdur.

Paint'e katman özelliği geliyor! Yıllar sonra Paint'e gelen en güzel güncellemelerden birisi olabilir.

Google Domains'ten alan adı alma durduruldu. Artık yavaş yavaş Squarespace'e geçiliyor. Google Domains benim de kullandığım bir servisti ama artık elveda diyelim. Google Domains alternatifi önerilerinize açığım.

Elon Musk X platformunda botları engellemek için herkesin küçük bir miktarda para ödemesi gerekeceğini duyurdu. Acaba küçük miktardan kastı ne? Mesela 1 dolar/1 TL gibi bir şey mi? Bunu bence büyük bot altyapısı oluşturmak isteyen kişiler de öder. Bence bu durum da birçok aktif kullanıcıyı uzaklaştırmaktan başka bir şeye fayda sağlamayacak.

ThePirateBay 20 yaşına girdi. Korsan kullanıma teşvik etmeyi sevmiyorum ama bu haberi görünce şöyle ilginç bir video geldi aklıma izlemenizi tavsiye ederim.

Türk Telekom internet fiyatlarına zam yaptı. Artık ben bireysel bir kullanıcı olarak eve 1000 MBPS internet almak istiyorsam 1400₺ ödeyeceğim. Fiyatlar aşırı saçma ama yapacak bir şey yok. Tekel olmak böyle bir şey. :)

Elon Musk'ın Neuralink şirketinde gerçekleşen deneylerdeki hatalar yüzünden bazı maymunlar ölmüş. Elon Musk bu iddiaları reddetti ama yapılan bazı araştırmalarda çipteki vidaların çıkması yüzünden beyin kanaması geçiren maymunlar varmış mesela. Bu konuda bazı insanlar soruşturulma başlatılmasını istiyor. Açıkçası bu tarz teknolojilerin bence gelmesi ve geliştirilmesi lazım ama olabildiğince en dikkatli şekilde ilerlemeli. Umarım bu teknolojiler uğruna başka canlıları kaybetmeyiz süreçte.

İddiaya göre Google Haritalar'ın yanlış yönlendirmesi sonucunda bir insan hayatı kaybedildi. Google çöken ve kapalı olan bir köprü üzerinden rota çizmiş ve kişi boğularak hayatını kaybetmiş. Küçük yerlerdeki rotalara dikkat etmekte fayda var demek ki dostlar. Bazı yerler hızlı bir şekilde güncellenemeyebiliyor.

DuckDuckGo'nun CEO'suna göre varsayılan arama motorunu değiştirmek çok zor ve bu insanları engelliyor. Siz ne düşünüyorsunuz bu konu hakkında? Bence bilgisayarda o kadar zor olmasa da mobilde bir tık daha zor. Her şeyin üstünde Google amblemi var ve bazı telefonlarda Google arama bileşenini kaldırmaya izin dahi vermiyor. Belki rekabet kurumları buna da el atmalı.

Varsayılanlardan bahsetmişken Mozilla'nın yaptığı bir araştırmaya göre insanların %98'i işletim sistemi kurduğunda varsayılan tarayıcının değişmesi için bir ekran gelmesini beklediğini söylüyor.